نحوه ایجاد و تنظیم نماها و فیلترها در گوگل آنالیتیکس

در مطالب گذشته صحبت‌هایی مفهومی در مورد اینکه چرا باید از تحلیل‌گرهای دیجیتال استفاده کنیم؟ و البته مفصل در رابطه با اجزای اولیه گوگل آنالیتیکس  و اصلا اینکه گوگل آنالیتیکس چگونه کار می‌کند؟ صحبت کردیم، اما اکنون و در این مبحث قصد داریم به شکلی مصور هر یک از این مفاهیم و نحوه‌ی ایجاد و استفاده از آنها را مرور کنیم.

برای مشاهده نماهای (Views) مرتبط به یک زیر مجموعه در اشتراک آنالیتیکس لازم است ابتدا روی گزینه‌ی Admin در بخش پائینی ستون سمت چپ صفحه کلیک کرده و سپس در صفحه‌ی بعدی از ستون VIEW گزینه‌ی View Settings را انتخاب کنید.

وقتی یک زیر‌مجموعه -یا در اصطلاح Property- را ایجاد می‌کنید، پس از کلیک روی گزینه‌ی View Settings، گوگل آنالیتیکس به صورت خودکار یک نمای فاقد هر نوع فیلتر با عنوان «All Web Site Data» یا «تمامی داده‌های وبسایت» می‌سازد.

این نما شامل تمامی اطلاعات خام و فیلتر نشده‌ای است که از زیر مجموعه‌ی مرتبطش جمع‌آوری شده‌اند؛ ضمناً بد نیست نام ‌View‌ی مورد اشاره را به «Raw data» یا همان داده‌های خام تغییر دهیم تا هر بار که این نما را می‌بینیم به خاطر آوریم روی اطلاعات موجود در آن هیچ فیلتری اعمال نشده است.

• تنظیم فیلترهای پیشرفته و اعمال آنها بر نماهای گوناگون

برای تغییر نام یک نما کافیست عبارت موردنظر خود را در بخش View Name تایپ کرده و سپس روی دکمه‌ی Save در انتهای صفحه کلیک کنیم

در گام بعدی قصد داریم یک نمای آزمایشی (Test View) ایجاد کنیم تا بتوانیم از این طریق هر بار تنظیمات‌مان را مورد آزمون قرار دهیم. اما چرا به یک نمای آزمایشی نیاز داریم و امتحان کردن تنظیماتی که هر دفعه اعمال می‌شوند اهمیت دارند؟ اگر در پیاده‌سازی تنظیمات اشتباهی را مرتکب شویم، ممکن است به صورت غیرعمد داده‌های مهمی را از دست بدهیم که می‌توانستیم از زیر مجموعه‌ی هدف استخراج کنیم. بنابراین بهتر است هر تنظیمی که قصد اعمال کردنش را داریم، ابتدا در نمای تست بیازماییم.

برای ایجاد نمای آزمایشی روی منوی کشویی View کلیک کرده و گزینه‌ی Create new view را انتخاب کنید

در صفحه بعدی که بار‌گذاری می‌شود نام نمای تازه ایجاد شده را Test View بگذارید و روی دکمه‌ی Create View کلیک کنید.

پس از ایجاد View یکبار دیگر به صفحه‌ی اَدمین باز می‌گردیم، ولی اینبار در ستون View گزینه‌ی Test View انتخاب شده است. در این مرحله و از ستون یاد شده گزینه‌ی View Settings -یا تنظیمات نما- را انتخاب کنید. در صفحه‌ی تنظیمات نما قدری به سمت پائین اسکرول کرده و سپس در بخش Bot filtering گزینه‌ی Exclude all hits from known bots and spiders را تیک بزنید. اینکار به شما کمک می‌کند ترافیک بات‌های موتورهای جستجو و مواردی دیگر از این دست را فیلتر کرده و آنها را در داده‌های جمع‌آوری شده و گزارش‌های تولید گشته بر مبنایشان دخیل نکنید. پس از تیک زدن گزینه‌ی مذکور روی دکمه‌ی Save کلیک نمایید.

حال بد نیست به سراغ ساخت نمای کلی یا Master View برویم. از این نما برای تمامی گزارش‌گیری‌ها و تحلیل‌هایمان استفاده خواهیم کرد. گفتنی است که اینبار قصد نداریم از ابتدا یک نمای جدید بسازیم، بلکه نمای آزمایشی (Test View) خود را کپی کرده و تنها نام آن را تغییر می‌دهیم.

برای کپی کردن یک نما پس از انتخاب آن، روی دکمه‌ی Copy View که در بالای سمت راست صفحه واقع شده کلیک می‌کنیم. سپس نام نمای جدید، یعنی «Master View» را وارد کرده و دکمه‌ی Copy View را کلیک می‌نماییم.

اگر به منوی View بازگردید، می‌توانید هر سه نمایی که تا به حال ساخته‌ایم را ببینید. لازم است به این نکته اشاره کنیم وقتی یک نما را کپی می‌نماییم تمامی فیلترها و تنظیمات آن نیز در نمای جدیدِ ایجاد شده اعمال می‌شوند.

برای مثال، اگر ما نمای Master View را با کپی کردن Test View بسازیم از آنجایی که در نمای آزمایشی گزینه‌ی Exclude all hits from known bots and spiders را فعال کرده بودیم، این گزینه به صورت پیش‌فرض برای Master View هم فعال خواهد بود.

تا به اینجای کار سه نما ایجاد کرده‌ایم. Raw View -یا نمای خام- که از آن برای جمع‌آوری کلیه داده‌ها و پشتیبان‌گیری از آنها استفاده خواهیم کرد، Test View -یا نمای آزمایشی- که همواره تنظیمات جدید و نتیجه‌شان را در آن تست خواهیم کرد و در نهایت Master View که برای گزارشگیری‌ها و تحلیل‌های روزانه کاربرد خواهد داشت. حال باید روی هر نما فیلترهایی را اعمال کنیم تا برای آنالیتیکس مشخص شود در هر یک از آنها چه داده‌هایی باید گردآوری و به نمایش درآیند.

ابتدا به سراغ نمای آزمایشی (Test View) می‌رویم تا یک فیلتر رایج را روی آن اعمال کنیم؛ فیلتری که به کمک آن می‌توانیم شناسه‌های IP ترافیک داخلی شرکت خود را نادیده بگیریم، یا در اصل بازدیدهایی که کارمندانمان از سایت یا سرویس خودِ مجموعه به عمل می‌آورند در لابه‌لای اطلاعاتی که ذخیره می‌شوند وجود نداشته باشند.

برای فعال‌سازی چنین فیلتری نخست Test View را انتخاب می‌کنیم و سپس روی گزینه‌ی Filters کلیک می‌نماییم.

در صفحه‌ی بعدی روی دکمه‌ی قرمز رنگ Add Filter -یا همان افزودن فیلتر- کلیک می‌کنیم تا به صفحه‌ای دیگر هدایت شویم. حال به سراغ کادر Filter Name می‌رویم و نام مورد نظرمان را برای فیلتری وارد می‌کنیم که در حال ساختش هستیم. مثلاً می‌توانیم از عبارت «Exclude internal traffic» –به معنی «جداسازی ترافیک داخلی»- استفاده نماییم.

آنالیتیکس در اصل دو نوع فیلتر را در اختیار کاربر می‌گذارد، که شامل «از پیش تعریف شده» (Predefine) و «سفارشی» (Custom) می‌شوند

فیلترهای از پیش تعریف شده، در اصل قالب‌هایی با تنظیمات آماده هستند که شامل جزئیاتی رایج با کاربردهایی عمومی می‌گردند. اما با فیلترهای سفارشی می‌توانید فیلتری را طراحی و در آن معین کنید چه نوع داده‌ای جمع‌آوری، نادیده یا حتی ویرایش گردد.

از آنجایی که بسیاری از کاربران تمایل دارند ترافیک داخلی شرکت‌شان در داده‌های جمع‌آوری شده و گزارش‌های مربوطه نادیده گرفته شود، آنالیتیکس برای آن یک فیلتر از پیش تعریف شده یا Predefine تدارک دیده است؛ بنابراین در اینجا نوع فیلتر را روی از پیش تعریف شده قرار می‌دهیم.

از منوهایی که در زیر گزینه‌ی Predefine قرار دارند به سراغ «انتخاب نوع فیلتر»‌ -یا Select filter type- می‌رویم و عبارت Exclude را انتخاب می‌کنیم. از بخش «انتخاب منبع یا مقصد» (Select Source or Destination) گزینه‌ی traffic from the ip addresses (ترافیک مرتبط به این آدرس‌های IP) را بر می‌گزینیم. در نهایت نوبت به قسمت «انتخاب اصطلاح» -یا Expression Select- می‌رسد، که باید از آن هم عبارت that are equal to -یا «برابر با»- را انتخاب کنیم.

اکنون باید شناسه‌های اینترنتی یا همان آدرس‌های IP که می‌خواهیم ترافیک‌شان نادیده گرفته شوند را در کادر IP addresses وارد کنیم.

اگر قصد دارید شناسه اینترنتی خودتان را پیدا و در این کادر وارد کنید، کافی است به وبسایت گوگل رفته و عبارت «What is my ip» را جستجو کنید. پس از انجام چنین جستجویی گوگل شناسه آی‌پی‌تان را در اختیار شما می‌گذارد. در پایان و پس از وارد کردن IP روی دکمه‌ی Save کلیک کنید تا فیلتر جدید ذخیر شود.

فیلتر تازه ایجاد شده را می‌توانید در بخش فیلترها مشاهده کنید. وقتی چنین فیلتری ساختید و آن را روی یک نما اعمال کردید، گوگل آنالیتیکس داده‌های مرتبط به شناسه‌های آی‌پی تعریف شده در فیتلر را در نمای مربوطه‌اش وارد نمی‌کند. از یاد نبرید کمی طول می‌کشد تا فیلتر به شکل کاملاً دقیق عمل کند و برای بررسی اینکه چنین فیلتری مشغول حذف ترافیک برخی از آی‌پی ها و نادیده گرفتن‌شان است، می‌توانید به بخش Real Time (جایی که ترافیک لحظه‌ای سایت نشان داده می‌شود) رفته و گزینه‌ی Overview را در این قسمت انتخاب کنید.

با ورود به این صفحه قادر هستید بخش اعظمی از ترافیکی را ببینید که در هر لحظه روی سایت شما وجود دارد. به صورت معمول با گذشت ۳۰ دقیقه از اعمال فیلتر دیگر نباید اثری از ترافیک شناسه‌هایی وجود داشته باشد که تمایل داشتید نادیده گرفته شوند.

وقتی یک فیلتر را در نمای آزمایشی -یا Test View- مورد امتحان قرار دادیم و از صحت عملکرد آن بر حسب نیاز خود مطمئن شدیم، می‌توانیم آن را روی نما‌های دیگر مانند Master View اعمال کنیم. برای اینکار مجدداً به بخش اَدمین رفته و از ستون View و منوی مربوطه نمایی را بر می‌گزینیم که فیلتر را قصد داریم روی آن پیاده کنیم.

پس از انتخاب Master View روی گزینه‌ی Filters کلیک کرده و در صفحه‌ی بعدی دکمه‌ی Add filter را فشار می‌دهیم.

در صفحه‌‌ای که بارگذاری می‌شود به جای گزینه‌ی «ایجاد یک فیلتر جدید» عبارت «اعمال یکی از فیلترهای پیشین» (Apply existing filter) را انتخاب می‌کنیم. اینکار به شما اجازه می‌دهد یکی از فیلترهایی که قبلاً  برای نماهای دیگر ساخته‌اید را از لیست موجود برگزیده و در نمایی که حالا مدنظرتان است وارد کنید.

از لیستی که به نمایش درآمده یک فیلتر را انتخاب کنید، روی دکمه‌ی Add کلیک کرده و دکمه‌ی Save را فشار دهید. با طی شدن مراحل پیش‌تر ذکر شده از این پس در نمای Master View‌ هم ترافیک داخلی شرکت‌تان نادیده گرفته خواهد شد.

باید توجه داشته باشید فیلترها بر اساس ترتیب تعریف و چینشی که در بخشِ Filters مرتبط به هر View دارند بر آن نما اعمال می‌شوند. بنابراین اگر دو فیلتر برای یک نما تعریف کرده‌اید داده‌ها ابتدا از اولین فیلتر گذشته و سپس دومین فیلتر بر آنها اثر می‌گذارد. از همین رو باید در مورد چینش فیلترها دقت نظر به خرج دهید و نکته بینانه اینکار را سرانجام بخشید.

منبع: Google Analytics Academy