بررسی 40 سال تغییرات نوار ابزار ویندوز

در 20 نوامبر 1985، ویندوز 1.0 برای اولین بار عرضه شد و آغازگر عصر ویندوزی بود که محاسبات شخصی را متحول کرد.در 20 نوامبر 2025، مایکروسافت چهل سالگی سیستم عامل خود را جشن می‌گیرد و از این نقطه عطف برای تأمل در مورد یکی از ماندگارترین ویژگی‌های این شرکت، یعنی منوی استارت (Start Menu)، استفاده می‌کند.

منوی استارت که با عرضه ویندوز 95 معرفی شد، به سرعت به یک عنصر رابط کاربری تعیین‌کننده تبدیل گشت. با هر نسخه متوالی، این غول نرم‌افزاری نحوه راه‌اندازی برنامه‌ها، دسترسی به تنظیمات و سازماندهی گردش کار توسط کاربران را اصلاح کرده است. با این حال، می‌توان گفت منوی استارت موجود در ویندوز 10 (به طور قطع) بهترین رویکرد بود، زیرا ایده‌های مدرن را با رگه‌هایی از عناصر کلاسیک و بهترین انتخاب از گزینه‌های شخصی‌سازی ترکیب کرد.

سی سال زمان زیادی برای وجود هر ویژگی است، بنابراین بیایید ببینیم که منوی استارت در طول سال‌ها چگونه تکامل یافته است.

1- ویندوز 95: تولد منوی استارت

در 24 آگوست 1995، مایکروسافت با عرضه ویندوز 95، منوی استارت را به عنوان یک مرکز اصلی برای دسترسی به برنامه‌ها، اسناد و تنظیمات سیستم معرفی کرد. این نوآوری جایگزین “Program Manager” شد و یک تجربه کاربری بصری‌تر و سازماندهی‌شده‌تر را ارائه داد.

ساختار: منو ساده بود و به صورت یک پاپ‌آپ آبشاری (Cascading) ظاهر می‌شد.
عناصر کلیدی: پوشه “Programs” یک لیست سلسله مراتبی از برنامه‌های نصب شده را فراهم می‌کرد، “Documents” لیست فایل‌های اخیراً باز شده را نمایش می‌داد، و “Settings” دسترسی به Control Panel را امکان‌پذیر می‌ساخت.
نکات جانبی: نوار وظیفه (Taskbar) و دکمه استارت نیز همزمان با منوی استارت در ویندوز 95 عرضه شدند.

2- ویندوز 98 و ویندوز Me: پالایش و تنظیمات جزئی

اگرچه منوی استارت برای ویندوز 98 تفاوت ظاهری چشمگیری با طراحی اصلی نداشت، اما گزینه‌های جدیدی مانند “Log off” برای قابلیت چند کاربره اضافه شد. همچنین، مایکروسافت یک گزینه برای دسترسی به سرویس “Windows Update” از طریق اینترنت اکسپلورر و زیرمنوی “Favorites” را اضافه کرد.

ویندوز Millennium Edition (ME) در سال 2000 عرضه شد، اما طراحی منوی استارت هیچ تغییر قابل توجهی دریافت نکرد و تنها لوگوی سیستم عامل تغییر کرد.

نکته مهم: نسخه کلاسیک منوی استارت تا ویندوز ویستا به عنوان یک گزینه در دسترس بود.

3- ویندوز XP: یک عصر جدید با طراحی دو ستونی

ویندوز XP در سال 2001 عرضه شد و یک منوی استارت بازطراحی‌شده با طرح‌بندی دو ستونی را رونمایی کرد.

طراحی: ستون چپ دارای برنامه‌های سنجاق شده و اخیراً استفاده شده بود، در حالی که ستون راست دسترسی به پوشه‌های خاص کاربر (مانند “My Documents” و “Control Panel”) و عملکردهای سیستم را فراهم می‌کرد.
جذابیت بصری: این نسخه سبک بصری “Luna” را معرفی کرد که ظاهری مدرن‌تر و صیقلی‌تر با گوشه‌های گرد و رنگ‌های زنده به منو داد. این طراحی با هدف ساده‌سازی ناوبری و افزایش بهره‌وری انجام شد.

4- ویندوز ویستا و 7: جستجوی پیشرفته و Jump Lists

ویندوز ویستا (2007) یک نسخه جدید از منوی استارت را معرفی کرد که شامل ادغام جستجو بود، به کاربران این امکان را می‌داد که فایل‌ها و برنامه‌ها را به سرعت پیدا کنند بدون اینکه نیاز به پرش به تجربه دیگری داشته باشند.

ویژگی‌های کلیدی: عناصر مانند “My Documents” نام “My” خود را از دست دادند و به سادگی به “Documents” تبدیل شدند.
ویندوز 7 (2009): منو تقریباً با ویستا یکسان بود، اما “Jump Lists” را اضافه کرد که دسترسی سریع به اسناد و وظایف اخیر را مستقیماً از منوی استارت فراهم می‌کرد. در این نسخه، توانایی تغییر به منوی استارت کلاسیک حذف شد.

5- ویندوز 8 و 8.1: یک انحراف جسورانه و پرخطر

در سال 2012، همه چیز به شدت تغییر کرد وقتی مایکروسافت ویندوز 8 را منتشر کرد. این نسخه منوی استارت را به کلی کنار گذاشت و یک صفحه استارت تمام‌صفحه (Start Screen) را جایگزین کرد و دکمه استارت را حذف نمود. این تغییر با هدف ایجاد یک تجربه یکپارچه در دستگاه‌های لمسی و موس/صفحه‌کلید انجام شد، اما بازخوردهای متفاوتی دریافت کرد و به عنوان یکی از بزرگترین اشتباهات مایکروسافت شناخته می‌شود.

Live Tiles: صفحه استارت تحت سلطه “Live Tiles” بود که برنامه‌ها و وب‌سایت‌ها را نشان می‌داد و می‌توانستند اطلاعات پویا و لحظه‌ای مانند آب و هوا و سرفصل‌های خبری را نمایش دهند.
طراحی Metro/Modern: از زبان طراحی “Metro” (بعدا “Modern”) استفاده کرد که با رابط‌های کاربری تخت و تمرکز بر محتوا مشخص می‌شد.
نوار Charms: از آنجایی که دکمه استارت حذف شد، نوار Charms اضافه شد که یک نوار کناری بود که عملکردهای رایجی مانند جستجو، تنظیمات و اشتراک‌گذاری را شامل می‌شد.

در سال 2013، ویندوز 8.1 عرضه شد؛ این بار دکمه استارت دوباره معرفی شد، اما تنها کاربران را به همان صفحه استارت تمام‌صفحه هدایت می‌کرد.

6- ویندوز 10: ادغام میراث و طراحی مدرن (بهترین رویکرد)

ویندوز 10 که در سال 2015 عرضه شد، منوی استارت را برگرداند و منوی کلاسیک را با Live Tiles مدرن در یک طرح‌بندی دو پنجره‌ای قابل تنظیم، شبیه به منوهای ویندوز 7 و ویستا، ترکیب کرد.

طراحی هیبریدی: یک ستون سنتی سمت چپ و یک بخش مبتنی بر تایل در سمت راست داشت. این رویکرد هیبریدی برای کاربران دسکتاپ و لمسی طراحی شده بود.
کنترل بی‌سابقه: این نسخه احتمالاً بیشترین کنترل را بر ظاهر و عملکرد منوی استارت ارائه می‌داد. کاربران می‌توانستند تایل‌ها را تغییر اندازه دهند، مرتب کنند، گروه‌بندی کنند و حتی یک نسخه تمام‌صفحه از منوی استارت را نمایش دهند.
جدا شدن جستجو: در ویندوز 10، مایکروسافت شروع به جدا کردن جستجو از منوی استارت کرد. اگرچه می‌توانستید جستجو را از منو شروع کنید، اما Windows Search ورودی مستقل خود را در نوار وظیفه داشت.

7- ویندوز 11: یک طراحی ساده و متمرکز (با فراز و نشیب)

در سال 2021، مایکروسافت ویندوز 11 را عرضه کرد که یک نوار وظیفه متمرکز و یک منوی استارت بازطراحی‌شده را معرفی کرد که بازنگری بصری قابل توجهی را به ارمغان آورد.

طراحی: دکمه استارت و موارد نوار وظیفه در وسط قرار گرفتند که ظاهری مدرن‌تر به ویندوز 11 داد.
ساده‌سازی: منوی استارت دارای طرح‌بندی ساده‌ای بود، با برنامه‌های سنجاق شده در بالا و بخش “Recommended” (توصیه شده) در زیر که فایل‌ها و برنامه‌های اخیراً باز شده را نمایش می‌داد. Live Tiles با آیکون‌های سنتی‌تر و ثابت جایگزین شدند.
انتقادات: فقدان گزینه‌های شخصی‌سازی (مانند عدم امکان تغییر اندازه منو، حذف بخش Recommended و عدم وجود Live Tiles) مورد انتقاد قرار گرفت.
تبلیغات: مایکروسافت از منو برای تبلیغ برنامه‌ها از Microsoft Store (از طریق بخش Recommended) و ترویج خدمات ابری خود (در منوی کاربر) استفاده کرد.

آخرین بازنگری (به‌روزرسانی نوامبر 2025)

جدیدترین نسخه منوی استارت، طرح‌بندی بزرگتری را ارائه می‌دهد که با وضوح صفحه سازگار است. این طرح‌بندی رابط کاربری را در سه بخش “Pinned” (سنجاق شده)، “Recommended” و “All” یکپارچه می‌کند.

جداسازی Recommended: تغییر قابل توجه این است که امکان غیرفعال کردن بخش “Recommended” وجود دارد.
منوی All: منوی “All” اکنون با نمای پیش‌فرض “Category” (دسته‌بندی) ارائه می‌شود که برنامه‌های مشابه را به صورت خودکار در پوشه‌ها گروه‌بندی می‌کند.

در طول سال‌ها، منوی استارت مایکروسافت به طور مداوم تلاش کرده است تا خود را وفق دهد و تعهد این شرکت به تکامل با نیازهای کاربر و پیشرفت‌های فناوری را منعکس می‌کند. با این حال، این شرکت همیشه در این مسیر درست عمل نکرده است.