در حالی که ویندوز سال‌هاست سیستم‌عاملی غالب در دنیای کامپیوترهای شخصی است، اما در سال‌های اخیر در اضافه‌کردن ویژگی‌های مدرن و کاربردی به اندازه کافی سریع نبوده است. در طرف دیگر، توزیع‌های لینوکس مانند Linux Mint پیشرفت‌های بزرگی داشته‌اند و تجربه‌ای کاربرپسندتر و شخصی‌سازی‌شده‌تر ارائه می‌دهند. شاید وقت آن رسیده باشد که مایکروسافت برخی از ایده‌های خوب لینوکس مینت را قرض بگیرد. در ادامه با 5 ویژگی مهمی که ویندوز می‌تواند از لینوکس مینت یاد بگیرد، آشنا می‌شوید.
1- شخصی‌سازی دسکتاپ به‌سبک واقعی
در گذشته باور عمومی این بود که لینوکس برای کاربران عادی مناسب نیست، اما لینوکس مینت این تصور را کاملاً از بین برده است. ویندوز هم امکانات قابل قبولی برای شخصی‌سازی ارائه می‌دهد، ولی همچنان در برخی زمینه‌ها عقب‌تر از لینوکس مینت است.
به عنوان مثال، در ویندوز 11، امکان جابه‌جایی نوار وظیفه (Taskbar) به اطراف صفحه برداشته شده است. اگرچه می‌توان با استفاده از ویرایش رجیستری یا ابزارهای شخص ثالث این محدودیت را دور زد، اما معمولاً نتیجه کار یک نوار وظیفه مشکل‌دار است که با طراحی آیکون‌های وسط‌چین ویندوز 11 سازگاری ندارد.
در مقابل، در لینوکس مینت شما می‌توانید نوار وظیفه را به هر طرف صفحه منتقل کنید، اندازه آن را تغییر دهید، ابزارک‌هایی مانند «Desklets» را مستقیماً روی دسکتاپ قرار دهید تا اطلاعات سیستمی به‌صورت زنده نمایش داده شوند و همچنین از تم‌های تیره همراه با آیکون‌های رنگارنگ استفاده کنید. Desklets شبیه ویجت‌های ویندوز هستند، اما با طراحی یکپارچه‌تر و امکان نصب ابزارک‌های جدید از طریق همان منو.
مایکروسافت می‌تواند با کمی تلاش این سطح از شخصی‌سازی را در ویندوز ارائه دهد. در حال حاضر، برخی برنامه‌های شخص ثالث مانند Rainmeter این قابلیت‌ها را به ویندوز می‌آورند، اما انتظار می‌رود یک سیستم‌عامل 40 ساله چنین ویژگی‌هایی را به‌صورت پیش‌فرض داشته باشد.
علاوه بر این، لینوکس مینت با استفاده از مجموعه نرم‌افزارهای XApp تجربه کاربری هماهنگ‌تری در ابزارهای سیستمی خود ارائه می‌دهد. در حالی که ویندوز 11 در حال بروزرسانی تدریجی ابزارهای سیستمی برای هماهنگی با طراحی جدید است، همچنان بخش‌هایی مانند کنترل پنل قدیمی باقی مانده‌اند که با ظاهر مدرن سیستم ناهماهنگ هستند.
2- پشتیبان‌گیری هوشمند با Timeshift
در ویندوز، اگر بخواهید از سیستم خود نسخه پشتیبان بگیرید، اغلب به کلون کردن دیسک سخت متوسل می‌شوید. اگرچه قابلیت System Restore نیز وجود دارد، اما در مقایسه با Timeshift در لینوکس مینت، بسیار ضعیف‌تر است.
Timeshift در پس‌زمینه اجرا می‌شود و به‌صورت دوره‌ای از سیستم شما Snapshot می‌گیرد. پس از اولین Snapshot، تنها تغییرات ثبت می‌شوند و این موضوع باعث صرفه‌جویی در زمان و فضای ذخیره‌سازی می‌شود.
در ویندوز، System Restore به‌صورت خودکار از سیستم نسخه پشتیبان می‌گیرد، اما این ابزار در اعماق کنترل پنل پنهان شده و حتی در تنظیمات جدید ویندوز 11 هم جای مشخصی ندارد. رابط کاربری آن نیز نسبت به سایر بخش‌های سیستم بسیار قدیمی‌تر به‌نظر می‌رسد.
در طرف مقابل، Timeshift در تنظیمات لینوکس مینت به‌راحتی قابل دسترسی است و کار با آن بسیار ساده است. می‌توانید تنظیم کنید که پشتیبان‌گیری به‌صورت ساعتی، روزانه، هفتگی، ماهانه یا حتی در هر بار بوت انجام شود. این سطح از کنترل برای کاربرانی که نمی‌خواهند پس از هر آپدیت سیستم با مشکلات جدید مواجه شوند، بسیار ارزشمند است.
3- فروشگاه نرم‌افزار با پشتیبانی Flatpak
مایکروسافت از زمان ویندوز 8 تلاش کرده فروشگاه Microsoft Store را به مرکز اصلی دانلود برنامه‌ها تبدیل کند، اما هنوز اکثریت کاربران برنامه‌های مورد نیاز خود را از اینترنت و به‌صورت فایل‌های اجرایی (EXE) دریافت می‌کنند. در حالی که فروشگاه مایکروسافت مزایای خاص خود را دارد، اما همچنان ناقص و پراکنده است.
در مقابل، لینوکس مینت با استفاده از Flatpak و ادغام آن در Software Manager، بستری جامع برای نصب نرم‌افزارها فراهم کرده است. در این سیستم، بسته‌های نصب سنتی، مخازن شخص ثالث و Flatpak همگی در یک رابط کاربری یکپارچه قرار دارند که امنیت و سادگی در نصب برنامه‌ها را به ارمغان می‌آورد.
از آن‌جا که یکی از دلایل اصلی آلودگی به بدافزار در ویندوز، نصب نسخه‌های تقلبی برنامه‌هاست، Flatpak با استفاده از امضای رمزنگاری‌شده، اصالت برنامه‌ها را تضمین می‌کند. توسعه‌دهندگان نیز با Flatpak می‌توانند برنامه‌های خود را برای توزیع‌های مختلف لینوکس تنها یک‌بار توسعه دهند و همچنین کتابخانه‌ها و وابستگی‌ها را به‌صورت بسته‌بندی شده همراه برنامه ارائه کنند.
4- مدیریت آسان درایورها
نصب درایورها در ویندوز می‌تواند به یک کابوس تبدیل شود، به‌ویژه اگر کاربر اطلاعات فنی کافی نداشته باشد. اکثر تولیدکنندگان سخت‌افزار ابزارهای اختصاصی خود را دارند و اگر نخواهید از آن‌ها استفاده کنید، باید به‌صورت دستی به‌دنبال آپدیت‌ها در وب‌سایت‌ها بگردید.
در لینوکس مینت، ابزار Driver Manager همه این مراحل را برای شما انجام می‌دهد. این ابزار درایورهای مناسب برای سخت‌افزار شما را به‌صورت خودکار شناسایی، دانلود و نصب می‌کند، فارغ از اینکه سازنده آن‌ها چه شرکتی باشد. در نتیجه، اگر روی سیستم‌تان قطعاتی از سازندگان مختلف مانند انویدیا، برادکام و دیگر برندها داشته باشید، می‌توانید بدون دردسر درایورها را نصب کنید.
گرچه ویندوز برخی درایورهای پایه را به‌صورت پیش‌فرض نصب می‌کند و از طریق Windows Update نیز درایورها را به‌روزرسانی می‌کند، اما این یک راهکار کامل و دقیق نیست. به‌علاوه، Driver Manager لینوکس مینت توضیحاتی نیز درباره کاربرد هر درایور ارائه می‌دهد تا بدانید دقیقا چه چیزی نصب شده است.
این مفهوم در ابزار Update Manager نیز استفاده شده؛ ابزاری که نه‌تنها بروزرسانی‌ها را مدیریت می‌کند بلکه بروزرسانی‌های مشکل‌دار را به‌طور خودکار بلاک می‌کند و با استفاده از معیار «روزهای فعال بودن کاربر» تصمیم می‌گیرد چه زمانی بروزرسانی‌ها را پیشنهاد کند.
5- اشتراک‌گذاری آسان فایل با Warpinator
انتقال فایل بین دو کامپیوتر در ویندوز باید کاری ساده باشد، اما نبود ابزار مناسب باعث می‌شود کاربر به راه‌حل‌هایی مانند فلش مموری یا ایمیل متوسل شود. ویژگی Nearby Sharing ویندوز در بسیاری از موارد غیرقابل اعتماد است و هنوز معادل مناسبی برای AirDrop اپل در ویندوز وجود ندارد.
در لینوکس مینت، اما ابزار Warpinator دقیقا این خلأ را پر کرده است. این برنامه که از نسخه 20 لینوکس مینت دوباره معرفی شد، دقیقا مانند AirDrop عمل می‌کند. کافیست برنامه را باز کنید، دستگاه‌های سازگار در شبکه را مشاهده کنید و سپس فایل یا پوشه مورد نظر را با تأیید صحت (Checksum Verification) ارسال کنید.
جالب‌تر اینکه نسخه‌ای از Warpinator به نام Winpinator برای سیستم عامل ویندوز و سیستم عامل اندروید نیز وجود دارد که می‌توانید به‌صورت رایگان نصب کرده و از قابلیت اشتراک‌گذاری سریع و ایمن بین پلتفرم‌ها بهره‌مند شوید.
درس‌هایی که ویندوز باید از لینوکس بگیرد!
امروزه توزیع‌های لینوکس مانند Linux Mint به‌قدری پیشرفته و کاربرپسند شده‌اند که می‌توانند جایگزین جدی‌ای برای ویندوز باشند، حتی برای کاربران عادی. با وجود اینکه ویندوز در برخی حوزه‌ها قدرتمند باقی مانده، اما در سال‌های اخیر در ارائه نوآوری‌های کاربردی عقب‌نشینی کرده است.
اگر مایکروسافت بخواهد تجربه کاربری سیستم‌عامل خود را مدرن‌تر و امن‌تر کند، بهتر است نگاهی به ویژگی‌هایی مانند Timeshift، Flatpak، Warpinator و سطح بالای شخصی‌سازی لینوکس مینت بیندازد. شاید زمان آن رسیده که به‌جای حذف ویژگی‌های قدیمی، آن‌ها را به‌صورت هوشمندانه بازآفرینی کند.