چگونه درایو‌های هارد دیسک را در ویندوز ۱۰ مدیریت کنیم؟

آیا فضای درایوی که ویندوز را روی آن نصب کرده‌اید پر شده و به همین علت کامپیوترتان کند گشته است؟ آیا از حجمی که برای درایو‌های هارد دیسک کامپیوتر خود در زمان نصب ویندوز تعیین کرده‌اید پشیمان هستید و می‌خواهید آنها را تغییر دهید؟ فضای کافی برای پشتیبان‌گیری از فایل‌های مهم‌تان در اختیار ندارید؟ اگر با هر یک از این موارد مواجه هستید به یقین وقت آن رسیده که فضای خالی باقیمانده روی هارد دیسک‌تان را به شکلی بهتر و دقیق‌تر مدیریت کنید.

• برسی تفاوت دیسک‌های SSD و HDD

در همین راستا اگر می‌خواهید حجم یک پارتیشن را تغییر دهید، یا یک پارتیشن تازه با استفاده از فضای بدون استفاده‌ی موجود بسازید، چندان جای نگرانی نیست و باید بگوییم برای همگی این مسائل در ویندوز ۱۰ راه‌حل‌هایی ساده و بی‌دردسر وجود دارد.

نگاهی کلی به مفاهیم مرتبط به مدیریت فضای هارد دیسک

هر ابزار ذخیره‌سازی اطلاعاتی که به کامپیوتر شما متصل است از جمله هارد دیسک آن، از یک بلوک فضای خالی و دست نخورده تشکیل شده که در اصطلاح به آن «unallocated space» می‌گویند. قبل از اینکه ما بتوانیم از این فضا استفاده کنیم و سیستم‌عاملی مانند ویندوز را روی آن نصب نماییم، لازم است به ایجاد یک یا چند پارتیشن در آن بپردازیم. به یک بخش جدا و طبقه بندی شده از فضای هارد دیسک پارتیشن می‌گویند و حال اگر یک پارتیشن با «فایل سیستمی» معین فرمت شده باشد در اصطلاح آن را Volumes یا «درایو» نیز خطاب می‌نمایند.

به صورت معمول در ویندوز اکثر درایو‌ها با فایل سیستم NTFS مخفف «New Technology File System» فرمت شده‌اند و تحت همین فرمت نیز کار می‌کنند. بسیاری از حافظه‌های جانبی مانند حافظه‌های فلشِ USB و… نیز تحت فرمت‌های FAT 32 (File Allocation System) یا exFAT مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• غیرفعال کردن درگاه USB در سیستم عامل‌های ویندوز، مک و لینوکس

در کامپیوترهای مک هم کاربران موظف هستند درایو‌های خود را با فایل سیستم HFS+ (Hierarchic File System) فرمت کنند و لینوکس هم به صورت پیش‌فرض از فایل سیستمی با نام ext4 (Extended File System) پشتیبانی به عمل می‌آورد.

اگر شما روی هارد دیسک کامپیوتر خود دو درایو داشته باشید و هر دوی آنها را با یک فایل سیستم یکسان فرمت کرده باشید، به صورت معمول سیستم عامل آنها را با دو حرف پشت سرهم الفبای انگلیسی نامگذاری خواهد کرد. مثلاً یکی از درایو‌ها C و دیگری D‌ نام خواهد گرفت.

کاربران می‌توانند درایو‌های مختلف را با یکدیگر ادغام کنند، حجم‌شان را تغییر دهند یا فضای خالی یکی را به دیگری منتقل نمایند.

«دیفرَگ» کردن

اگر هنوز از هارد دیسک‌ها استفاده می‌کنید و حافظه‌های SSD نقشی در سیستم شما ندارند، شاید بد نباشد ابتدا هارد دیسک‌تان را دیفرگ (defrag) کنید و سپس تغییرات مختلف را بر درایو‌های آن اعمال نمایید. گفتنی است دیفرگ کردن سبب می‌شود همگی داده‌های ذخیره شده روی هارد در یک بخش از آن اجماع گردند و به این ترتیب سرعت بازخوانی آنها بالاتر رود.

برای دیفرگ کردن هارد دیسک‌تان عبارت defrag را در نوار جستجوی منوی استارت وارد کرده و سپس گزینه‌ی Defragment and Optimize Drives را انتخاب کنید. پس از انتخاب گزینه‌ی مذکور ابزار دیفرگ کردن در ویندوز در اختیار شما قرار می‌گیرد و لازم است با آن عملیات یاد شده را روی درایو‌های مختلف هارد دیسک خود پیاده سازید.

پس از اینکه درایوهایتان را دیفرگ کردید، فضای خالی باقی مانده فضایی است که ابزار مدیریت دیسک و پارتیشن‌ها در ویندوز می‌توانند به راحتی آن را مورد استفاده قرار داده و از آن درایوهای جدید بسازند. شایان ذکر است که اگر درایو‌های شما دیفرگ نشده و اطلاعات ذخیره گشته روی آنها در قسمت‌های مختلف هارد دیسک پخش باشند، احتمالاً عملیات‌های گوناگون مانند ایجاد یک درایو جدید یا اختصاص فضای خالی یک درایو به درایوی دیگر به سختی پیش خواهند رفت یا در برخی موارد، هر چند به ندرت، اجرایی نخواهند شد.

ابزار مدیریت دیسکِ ویندوز

برای دسترسی به ابزار مدیریت دیسک در ویندوز، یکبار دیگر به سراغ منوی استارت رفته و در نوار جستجوی آن عبارت partition را وارد کنید، سپس از میان گزینه‌هایی که ظاهر می‌شوند گزینه‌ی Create and format hard disk partition را انتخاب نمایید.

در پنجره‌ای که بعد از انتخاب گزینه‌ی مورد اشاره در اختیار شما قرار می‌گیرد درایو‌های مختلف هارد دیسک‌تان به شکلی گرافیکی و در قالب بلوک‌هایی مستطیل شکل به نمایش درآمده‌اند، که همین امر مدیریت و درک آنها را برای شما ساده‌تر خواهد کرد.

اگر دقت کنید در قاب بالای پنجره‌ی ابزار مدیریت دیسک، چندین ستون وجود دارد که در آنها اطلاعات مهم و ارزشمندی راجع به درایوها ارائه شده است. مثلاً از این ستون‌ها می‌توانید ظرفیت، مقدار فضای خالی و فایل سیستم هر یک از آنها را متوجه شوید.

باید به این نکته اشاره کنیم که یک کاربر قادر نخواهد بود فضایی بیشتر از فضای خالی یک درایو را از آن جدا نماید و حتی این اتفاق در مورد کل فضای خالی که به درایوی تعلق دارد نیز امکان‌پذیر نخواهد بود و احتمالاً بخشی از آن پا برجا و غیر قابل دسترسی باقی می‌ماند، زیرا ممکن است اطلاعات مرتبط به فایل‌های گوناگون در سطح هارد دیسک پخش باشند.

بنابراین وقتی می‌خواهید روی فضای خالی درایوها عملیات‌های گوناگون را اجرایی کنید، سعی نمایید با منطق عمل کنید و از محدودیت‌هایی که به شما اعلام می‌شود فراتر نروید. مسلماً زیرپا گذاشتن این محدودیت‌ها و نادیده گرفتن هشدارها ممکن است برای‌تان دردسر ساز گردند و دردسر در مورد هارد دیسک برابر است با اطلاعات از دست دادن.

کوچک کردن یک درایو

اگر یکی از درایو‌های شما فضای خالی دارد، می‌توانید این درایو را کوچک کرده و از فضای خالی مازاد آن برای ایجاد یک درایو جدید استفاده کنید. برای این منظور روی درایو یا Volume مورد نظر کلیک راست کرده و سپس گزینه‌ی Shrink Volume‌ را انتخاب کنید. گزینه‌ی مذکور فضای خالی درایو را بررسی کرده و بعد در کادری اعلام می‌نماید چقدر از این فضا قابل جداسازی و به کارگیری برای سایر منظورهاست.

البته می‌توانید در این بین عددی کمتر از حداکثر میزانی که به شما اطلاع داده شده را در کادر مربوطه وارد کرده و همه‌ی فضای خالی را استفاده نکنید، بلکه بخشی از آن را برای درایو کنونی‌تان باقی بگذارید.

بعد از اینکه عملیات کوچک‌سازی را انجام دادید، بخشی از فضای هارد دیسک‌تان به صورت یک بلوک مستطیل شکل با رنگ سیاه در می‌آید و به آن برچسب Unallocated تعلق می‌گیرد. این بلوک در اصل بیانگر فضای آزادی است که از درایو خود جدا کردید و چون بر مبنای فایل سیستم خاصی نیز فرمت نشده برچسبی که ذکر شد به آن تعلق یافته است.

ایجاد یک درایو جدید

حال که یک فضای unallocated در اختیار داریم، می‌توانیم یک درایو جدید بسازیم. برای چنین کاری روی این فضا کلیک راست کرده و سپس گزینه‌ی New Simple Volume را انتخاب کنید. در کادری که باز می‌شود از میان گزینه‌های موجود یک حرف از حروف انگلیسی را برای درایو جدید انتخاب کرده و فرمت آن را نیز روی یکی از دو گزینه‌ی NTFS یا FAT32 قرار دهید (معمولاً استفاده از گزینه‌ی اول پیشنهاد می‌شود).

همانطوری که در عکس بالا مشاهده می‌کنید، درایو جدیدی که ایجاد کردیم E نام گرفته است، اما هنوز هم می‌توانیم حرف اختصاص یافته به آن را تغییر دهیم. اگر تمایل دارید چنین کاری را انجام دهید لازم است روی درایو کلیک راست کرده و سپس گزینه‌ی Change Drive Letter and Paths را انتخاب کنید.

برای حذف کردن یک درایو نیز کافیست روی آن کلیک راست کرده و گزینه‌ی Delete Volume‌ را برگزینید. با اینکار درایو حذف شده و فضای آن مجدداً با برچسب unallocated‌ مشخص می‌گردد.

فرمت کردن یک درایو

گاهی اوقات ممکن است به علل مختلف نیاز داشته باشید یک درایو را فرمت کنید تا فایل سیستم آن را تغییر دهید یا کل داده‌های موجود روی آن را حذف نمایید. فرمت کردن درایو‌ها بسیار آسان است و کافیست روی آنها کلیک راست کرده و گزینه‌ی Format را انتخاب کنید. پنجره‌ای که بعد از زدن گزینه‌ی مورد بحث باز می‌شود به شما اجازه می‌دهد تا یک برچسب جدید برای درایو انتخاب کرده و ضمناً در صورت نیاز فایل سیستم آن را هم با استفاده از گزینه‌های موجود عوض کنید.

برای انتخاب فرمت یک درایو سه گزینه را در اختیار دارید:

• NTFS: فرمت اصلی و پیش‌فرض ویندوز است ولی اگر یک هارد اکسترنال را با این فایل سیستم فرمت کنید احتمالاً در استفاده از آن با کامپیوترهای مک دردسرهایی را خواهید داشت. سیستم‌عامل کامپیوترهای تولیدی اپل از خواندن فرمت NTFS پشتیبانی به عمل می‌آورند ولی با نوشتن روی آن مشکل دارند، هر چند این مسئله به کمک اپلیکیشن‌های شخص ثالث قابل حل است.
• FAT32: بهترین فرمت برای حافظه‌های USB‌ و فلش محسوب می‌گردد و تقریباً تمامی سیستم‌عامل‌ها از آن پشتیبانی به عمل می‌آورند. البته این فرمت یک مشکل دارد، آنهم اینکه روی حافظه‌ای تحت آن فایل‌هایی با حجم بیش از ۴ گیگابایت قابل کپی نیستند.
• REFS: این فرمت نسبت به دو مورد قبلی جدیدتر به حساب می‌آید، احتمال صدمه دیدن فایل‌ها تحت آن و رخ دادن خطا کمتر است. اما با همه‌ی این تفاسیر و نکات مثبت، از پارتشینی که تحت REFS باشد نمی‌توانید برای بوت کردن –یا همان راه‌اندازی اولیه- ویندوز استفاده کنید.

افزایش فضای یک درایو

اگر مقداری فضای unallocated در اختیار دارید، می‌توانید آن را به یک درایو معین اختصاص داده و در اصل حجم آن را بیشتر کنید. در صورتیکه می‌خواهید چنین عملیاتی را انجام دهید روی درایوی که قصد افزایش حجمش را دارید کلیک راست کرده و سپس گزینه‌ی Extend Volume را انتخاب کنید. کادری که باز می‌شود بسیار ساده است و به راحتی می‌توانید از طریق آن فضای دست نخورده و بدون فرمت را با کلید Add به درایو هدف بیافزائید.

دقت داشته باشید در ویندوز ۱۰ فقط قادر هستید مقدار فضای unallocated که در کادر سمت چپ پنجره نشان داده شده است را به یک درایو اضافه کنید. البته در پائین پنجره هم تنظیم این مقدار به صورت دستی امکان پذیر است.

 

منبع: MUO