از زمانی که وب جهانی (World Wide Web) برای اولین بار در سال 1989 در آزمایشگاه سرن (CERN) متولد شد، تحولات شگفتانگیزی در دنیای اینترنت رخ داده است. این تحولات شامل پیشرفتهای فناوری، تغییرات در طراحی وب، و ظهور شبکههای اجتماعی و برنامههای کاربردی آنلاین بوده است. با این حال، با وجود تمام این تغییرات، هنوز هم برخی از وبسایتهایی که در دهه 90 میلادی راهاندازی شدهاند، به طرز جالبی همچنان فعال هستند و به عنوان نمادهایی از تاریخ اینترنت به شمار میروند.
این وبسایتها نه تنها نمایانگر دوران ابتدایی اینترنت هستند، بلکه نشاندهنده روندهای فرهنگی و اجتماعی آن زمان نیز میباشند. برخی از این وبسایتها با حفظ طراحی ساده و محتوای اولیه خود، به کاربران این امکان را میدهند که به یادگارهایی از اوایل دوران وب دسترسی پیدا کنند.
Bloomberg
در سال 1993 تنها تعداد اندکی وبسایت در سراسر جهان وجود داشت. در همان سال، شرکت معروف Bloomberg به جمع شرکتهای پیشرویی پیوست که وبسایت شرکتی داشتند.
بلومبرگ که در سال 1981 تاسیس شد، از سال 1993 به صورت رسمی آنلاین شد و تا به امروز با استفاده از وبسایت خود، خدمات مالی، نرمافزاری و سازمانی ارائه میدهد.
arXiv
احتمالا نام arXiv (که تلفظ آن “آرکایو” است) را شنیدهاید؛ یک پلتفرم توزیع مقالات علمی که امکان دسترسی رایگان به بیش از 2 میلیون مقاله علمی در رشتههای مختلفی چون فیزیک، ریاضی، علوم کامپیوتر، زیستشناسی کمی و اقتصاد را فراهم میکند.
این وبسایت در 14 آگوست 1991 راهاندازی شد و یکی از قدیمیترین سایتهای فعال در جهان محسوب میشود. arXiv توسط دانشگاه کورنل اداره میشود و از طریق کمکهای مردمی و سازمانی ادامه حیات میدهد.
IMDb
Internet Movie Database یا همان IMDb، کار خود را به عنوان یک پایگاه دادهی طرفداران سینما در گروه Usenet آغاز کرد. در سال 1993، وبسایت رسمی IMDb راهاندازی شد و در آن زمان توسط بخش علوم کامپیوتر دانشگاه کاردیف در ولز میزبانی میشد.
امروزه IMDb یکی از بزرگترین پایگاههای اطلاعاتی فیلم، بازیگران و عوامل تولید در اینترنت است و تحت مالکیت آمازون قرار دارد.
MTV
MTV که در سال 1981 راهاندازی شد، در دهههای 80 و 90 یکی از محبوبترین برندهای تلویزیونی موسیقی بود. دامنه این شبکه توسط ویجی (VJ) معروف، آدام کری، در سال 1993 ثبت شد.
وبسایت MTV نه تنها هنوز فعال است، بلکه نسبت به گذشته حتی پرجنبوجوشتر شده است. با استفاده از ابزارهایی چون Wayback Machine میتوانید نسخههای قدیمی وبسایت MTV را مشاهده کرده و نگاهی به طراحیهای اولیه دهه 90 بیندازید.
CERN
سازمان اروپایی پژوهشهای هستهای (CERN) که در سال 1954 در ژنو سوئیس تأسیس شد، میزبان بزرگترین آزمایشگاه فیزیک ذرات در جهان است. اما مهمتر از آن، اولین وبسایت جهان نیز متعلق به CERN است.
این وبسایت توسط تیم برنرز-لی، خالق وب، در سال 1989 طراحی شد و امروزه نسخه بازسازیشدهی آن در دسترس عموم قرار دارد.
World Wide Web Virtual Library
کتابخانه مجازی وب جهانی که توسط تیم برنرز-لی در سال 1991 راهاندازی شد، نخستین فهرست محتوای اینترنتی در جهان است. این سایت هنوز فعال است و اگرچه از سال 2017 بهروزرسانی نشده، همچنان طراحی اولیه خود را حفظ کرده است.
DrgnSlyr’s Star Trek: The Ultimate Links
وبسایتهای طرفداری (فنسایت) یکی از بهترین نمودهای اشتیاق خالص هستند. یکی از آنها، DrgnSlyr’s Star Trek: The Ultimate Links است که منابع متنوعی از جمله فهرست بازیگران، تصاویر سفینهها و لیست قسمتهای سریالهای مختلف Star Trek را ارائه میدهد.
همچنین بخشی از این سایت به «لینکهای مورد علاقه» نویسنده اختصاص دارد که حالوهوای اینترنت دهه 90 را به خوبی بازتاب میدهد.
WebCrawler
در سال 1994، همزمان با ALIWEB، موتور جستجوی WebCrawler راهاندازی شد. این اولین موتور جستجویی بود که امکان جستجوی تماممتن (Full-text Search) را فراهم میکرد.
این سایت که توسط برایان پینکرتون طراحی شد، هنوز فعال است و حالوهوای موتورهای جستجوی اولیه را دارد؛ گرچه با گوگل یا بینگ قابل مقایسه نیست.
The Exploratorium
Exploratorium یک موزهی هنر، علم و فناوری است که در سال 1969 در سانفرانسیسکو تأسیس شد. این موزه یکی از اولین مؤسساتی بود که به دنیای اینترنت پیوست.
وبسایت این موزه حالا طراحی مدرن و رابط کاربری جذابی دارد، اما همچنان یکی از قدیمیترین سایتهای فعال در فضای وب به شمار میرود.
سایتهایی که هنوز نفس میکشند!
اینکه هنوز هم میتوان به برخی از وبسایتهایی که در دهه 90 میلادی ساخته شدهاند دسترسی داشت، خود به تنهایی جذاب و نوستالژیک است. شاید امروز طراحی سایتها بسیار حرفهایتر و مینیمالیستیتر شده باشد، اما بخشی از جذابیت دنیای وب، همان آزادی و آزمونوخطای دوران اولیه بود. شاید بد نباشد گاهی به گذشته سری بزنیم تا از حال لذت بیشتری ببریم.