ما معمولاً به مانیتور خود به عنوان یک جزء مهم از سیستم کامپیوتریمان توجه نمیکنیم، اما این مانیتور پنجرهای است که از طریق آن به دنیای دیجیتال خود نگاه میکنیم. این یکی از تجهیزات جانبی (Peripherals) است که بیشترین زمان را صرف استفاده از آن میکنید. بنابراین، هنگامی که برخی مشخصات و ویژگیهای گمشده شروع به محدود کردن آنچه رایانه شما میتواند به شما ارائه دهد، چه برای کار و چه برای بازی، میکنند، احتمالاً زمان آن فرا رسیده است که به عنوان مهمترین ارتقای خود، به دنبال یک صفحه نمایش جدید باشید.
1- پنلهای TN (Twisted Nematic) که حتی در زمان خود نیز منسوخ بودند
در فناوری LCD، روشهای مختلفی برای خم کردن کریستالهای مایع وجود دارد. در میان انواع پنلهای مانیتوری که هنوز در بازار موجود هستند، پنلهای TN (Twisted Nematic) بهطور کلی بدترین گزینه محسوب میشوند. پنلهای IPS و VA دو فناوری محبوب این روزها هستند که در هر معیاری به جز زمان پاسخگویی (Response Time) بهتر از پنلهای TN عمل میکنند.
این موضوع زمانی درست بود، به همین دلیل برخی مانیتورهای متمرکز بر بازی از پنلهای TN به خاطر شفافیت حرکت (Motion Clarity) و زمان پاسخگویی بالا استفاده میکردند، اما این کار به قیمت از دست دادن دقت رنگ، کنتراست و زوایای دید (Viewing Angles) بود.
امروزه، اکثر مانیتورهای بازی از پنلهای IPS یا VA استفاده میکنند که زمان پاسخگویی کافی برای بازی دارند و پنلهای TN را منسوخ کردهاند. این مانیتورها به شما دلیلی برای هدر دادن وقت خود در نگاه کردن به تصاویری زشت و رنگپریده نمیدهند، مگر اینکه یک متخصص حرفهای در eSports باشید. با این حال، در مورد ادعاهای زمان پاسخگویی برخی پنلهای VA باید هوشیار باشید، زیرا این پنلها ممکن است انتقالهای کندی از تاریکی به تاریکی (که معمولاً به عنوان Black Smearing شناخته میشود) داشته باشند یا برای جبران این مشکل از Panel Overdrive استفاده کنند که میتواند منجر به بروز آرتیفکتها (Artifacts) شود.
2- نرخ نوسازی 60 هرتز (60Hz) که امروزه کند به نظر میرسد
اگر در دوران CRT بزرگ نشدهاید، ممکن است متوجه نشوید که نرخ نوسازی بالاتر از 60 هرتز قبل از روی آوردن به صفحههای تخت، کاملاً عادی بود. در واقع، اجرای یک مانیتور CRT در 60 هرتز میتوانست به سوسو زدن (Flicker) منجر شود که موجب سردرد و میگرن میشد. LCDها در 60 هرتز سوسو نمیزنند (حداقل برای چشم ما) و به همین دلیل این نرخ نوسازی برای سالها به یک هنجار تبدیل شد.
این موضوع نه تنها بازیها را حداکثر به 60 فریم در ثانیه (60fps) محدود میکند، بلکه بر هر فعالیتی که روی صفحه انجام میدهید نیز تأثیر میگذارد. وقتی تجربه 120 هرتز یا بالاتر را امتحان کنید و ببینید که چگونه این نرخ نوسازی باعث میشود کامپیوتر شما حتی هنگام جابجایی پنجرهها پاسخگو به نظر برسد، بازگشت به عقب بسیار دشوار است. به احتمال زیاد، کامپیوتر شما تا حدی کند به نظر میرسد زیرا مانیتور شما تنها 60 بار در ثانیه بهروزرسانی میشود. پس چرا بهروز نشوید و احساس نکنید که سیستم شما واقعاً چقدر چابک (Snappy) است؟
3- رزولوشنهای قدیمی و پایین که با مقیاسبندی رابط کاربری مدرن سازگار نیستند
مانیتورهای 1080p (Full HD) زیادی در بازار وجود دارند و صادقانه بگویم، فکر میکنم این هنوز یک وضوح عالی برای لپتاپهای با مانیتور 17 اینچ یا کوچکتر است. اما در سیستمهای رومیزی، حتی یک مانیتور 24 اینچ با وضوح 1080p کمی بیش از حد درشت (Chunky) به نظر میرسد. و اگر هنوز یکی از آن مانیتورهای قدیمی با وضوح زیر 1080p دارید، باید بگویم که آن فقط یک آشفتگی تار است.
این روزها، یک صفحه نمایش 1440p (QHD) در سایز 27 اینچ یا کوچکتر به عنوان یک نقطه قوت محسوب میشود و منجر به متنی واضح (Crisp) و فضای کافی روی دسکتاپ شما برای برنامهها میشود. همچنین، وضوح 4K برای صفحههای بزرگتر از 27 اینچ به یک استاندارد تبدیل شده است
4- نورهای پسزمینه (Backlights) که کمنور میشوند، سوسو میزنند یا ضعیف پیر میشوند
این موضوع بسیار ساده است. اگر مانیتور شما هنوز از CCFL (Cold Cathode Fluorescent Lamp) به عنوان نور پسزمینه خود استفاده میکند، جای آن در موزه است. در حال حاضر، این نور پسزمینه به یک سایه محو و سوسوزن از دوران اوج خود تبدیل شده و هرگز حتی در بهترین حالت خود نیز عالی نبوده است.
یک نور پسزمینه LED از هر نوعی یک بهبود عظیم است، اگرچه اگر بودجه لازم را دارید، هدف قرار دادن یک مانیتور Mini-LED یا OLED ارزشش را دارد، زیرا آنها کنتراست بینظیر (True Black) و کیفیت تصویر بهتری را ارائه میدهند.
5- عدم پشتیبانی از Adaptive Sync برای روانسازی بازی
این مورد به طور خاص با بازی مرتبط است، بنابراین اگر گیمر نیستید، ممکن است برای شما اهمیت نداشته باشد. اما اگر گیمر هستید و مانیتوری دارید که از نوعی فناوری نرخ نوسازی متغیر (Variable Refresh Rate) مانند G-Sync یا FreeSync پشتیبانی نمیکند، باید به طور جدی به فکر خرید یک مدل جدید باشید.
این فناوری به مانیتور اجازه میدهد تا با نرخ فریمی که از GPU شما خارج میشود، سازگار شود. به این ترتیب، نیازی نیست که GPU برای نمایش آخرین فریم تا نوسازی بعدی صبر کند. این امر نه تنها پاسخگویی را افزایش میدهد و لگ (Lag) را کاهش میدهد، بلکه از مشکلاتی مانند فریمهای پرششده (Skipped Frames) یا فریمهای دوبرابر شده (Doubled Frames) جلوگیری میکند. به عبارت دیگر، حتی اگر بازی شما نوسان داشته باشد و نرخ فریم صاف و ثابتی ارائه ندهد، این مانیتورها میتوانند جبران کنند و تضمین کنند که بازی شما همچنان روی صفحه روان به نظر میرسد.
6- گاموت رنگی ضعیف و طراحیهای فقط SDR (Standard Dynamic Range)
اگر مدت زیادی است که مانیتور نخریدهاید، ممکن است متوجه نشده باشید که بازتولید رنگ چقدر بهبود یافته است. گاموتهای رنگی گسترده (Wide Color Gamuts) دیگر فقط مختص نمایشگرهای حرفهای برای تولیدکنندگان محتوا نیستند. امروزه طبیعی است که حتی مانیتورهای سطح پایه نیز 99% از فضای رنگی sRGB را ارائه دهند و به درصدهای قابل توجهی در گاموتهای رنگی گستردهتر مانند DCI-P3 دست یابند.
همین امر در مورد HDR (High Dynamic Range) نیز صادق است. اگرچه HDR در مانیتورها کمی آشفته است، اما حتی مانیتورهای با کیفیت پایین HDR نیز عملکرد بهتری نسبت به یک نمایشگر قدیمی که تنها از SDR (Standard Dynamic Range) پشتیبانی میکند، برای محتوای SDR خواهند داشت، زیرا آنها پتانسیل روشنایی بالاتری دارند.
7- زمان پاسخگویی کند و شبحوارگی (Ghosting)
پنلهای IPS و VA قدیمی اغلب زمان پاسخگویی بسیار بالاتری نسبت به زمان پاسخگویی 5 میلیثانیه خاکستری به خاکستری (Gray-to-Gray) دارند که این روزها حداقل قابل قبول در نظر گرفته میشود. این مانیتورهای کند معمولاً دارای حرکت تار (Blurry Motion) و شبحوارگی (Ghosting) هستند که میتوانید بدون نیاز به دقت زیاد با چشم غیرمسلح مشاهده کنید.
بنابراین، لطفاً به یک مدل مدرن ارتقا دهید. فقط به آمار مختلف زمان پاسخگویی توجه دقیق داشته باشید، زیرا بازاریابی هوشمندانه گاهی اوقات میتواند مشکلات مربوط به انتقالهای خاص را پنهان کند، مانند ضعف انتقال از تاریکی به تاریکی در پنلهای VA که قبلاً ذکر کردم.
