اگر اخیرا زیاد در شبکه اجتماعی X (توییتر سابق) گشت‌و‌گذار کرده باشید، احتمالا پست‌های زیادی از افرادی دیده‌اید که از چیزی به نام «وایب‌کدینگ (Vibe Coding)» برای ساخت بازی‌های کاملا عملیاتی استفاده می‌کنند. در حالی که این موج تازه نیست و سال گذشته هم می‌شد واردش شد، نقطه عطف واقعی زمانی رخ داد که شخصی با نام کاربری Levels موفق شد یک بازی بسازد و در کمتر از یک ماه، بیش از 50 هزار دلار درآمد ماهیانه‌ی تکرارشونده (MRR) به دست آورد.
درست است، این بازی در حد عنوان‌های AAA نیست، اما یک نمونه عالی است از اینکه امروز چقدر سریع و آسان می‌توان بازی ساخت. راز این سهولت در وایب‌کدینگ نهفته است. روشی نوین که با کمک کتابخانه جاوااسکریپتی Three.js و ابزارهای هوش مصنوعی، امکان خلق دنیایی سه‌بعدی را فقط با کدنویسی ساده فراهم می‌کند.
وایب‌کدینگ یعنی چه؟ و چرا این‌قدر مهم شده؟
وایب‌کدینگ در واقع یک شیوه‌ی کدزنی سبک، منعطف و شهودی است که اغلب در تعامل با ابزارهای هوش مصنوعی مثل Cursor، Windsurf و Bolt انجام می‌شود. این سبک باعث شده حتی افرادی بدون پیش‌زمینه جدی در برنامه‌نویسی، بتوانند با صرف چند روز یا حتی چند ساعت، بازی بسازند.
Three.js نیز با فراهم کردن قابلیت ساخت صحنه‌های سه‌بعدی در مرورگر با جاوااسکریپت، گزینه‌ای عالی برای وایب‌کدرها است. کدهای آن با ابزارهای AI سازگاری بسیار خوبی دارند.
نه فقط ابزار، بلکه یک تغییر نسلی
وایب‌کدینگ فقط یک ابزار نیست؛ بلکه دریچه‌ای است برای نسلی کاملا جدید از بازی‌سازان. برخی کاربران بدون دانش قبلی، فقط با ابزارهایی مثل Grok یا Sonnet، اولین بازی خود را ساخته‌اند.
البته موفقیت همیشه حسادت هم می‌آورد. پس از انتشار موفقیت Levels، منتقدان زیادی در ردیت شروع به حمله کردند. یکی از نظرات آن‌قدر توهین‌آمیز و سمی بود که نویسنده مقاله مجبور شد بخشی از آن را سانسور کند. اما خوشبختانه کاربران زیادی نیز از Levels دفاع کردند و به تأثیر شگرف وایب‌کدینگ در تغییر دنیای بازی‌سازی اشاره کردند.
«از این پس، دیگر هیچ کسب‌و‌کار یا حتی فردی با یک ایده، نیازی به صرف سال‌ها برای یادگیری کدنویسی یا پرداخت صدها هزار دلار برای استخدام برنامه‌نویس ندارد. فقط همین یک مورد—امکان تصور یک برنامه و خلق آن—یک تغییر دهنده بازی بزرگ است.»
تغییری بنیادین در فرآیند توسعه بازی
اگر ده سال به عقب برگردیم، بیشتر بازی‌سازها باید در دانشگاه‌های تخصصی ثبت‌نام می‌کردند. حالا حتی دانشگاه‌هایی مثل MIT هم دوره‌های فشرده‌ی 6 ماهه برای آموزش طراحی بازی ارائه می‌دهند که معمولا بیش از 5000 دلار هزینه دارند و 15 تا 20 ساعت تمرین هفتگی نیاز دارند.
اما امروز؟ شما می‌توانید در یک آخر هفته با کمک یک آموزش ساده و ابزار هوش مصنوعی، اولین بازی خود را بسازید.
آیا وایب‌کدرها می‌توانند بازی‌های جدی بسازند؟
شاید برخی بگویند: «وایب‌کدرها بازی‌هایی در سطح توسعه‌دهندگان حرفه‌ای نمی‌سازند.» این حرف تا حدی درست است… اما فقط امروز.
هوش مصنوعی در حال پیشرفت نمایی است، نه تدریجی. و این تغییر، هر هفته قابل مشاهده است. احتمال دارد در یک سال آینده، یک بازی میلیون دلاری برای ایکس‌باکس یا پلی‌استیشن توسط یک وایب‌کدر ساخته شود—و این دیگر خیال‌پردازی نیست، بلکه آینده‌ای بسیار محتمل است.
Levels، نقطه عطف وایب‌کدینگ
موفقیت اخیر Levels نه‌تنها برای خودش یک جهش بود، بلکه برای کل جامعه‌ی بازی‌سازان الهام‌بخش و محرک انگیزه بود. پس از انتشار موفقیت او، ده‌ها نفر دیگر نیز شروع به ساخت بازی‌هایی کردند که هیچ‌کدام تا یک ماه پیش حتی تصورش را هم نمی‌کردند.
رشد شتاب‌دار و هیجان‌انگیز
تخمین شخصی نویسنده این است که صدها نفر اکنون در حال وایب‌کدینگ هستند، در حالی که یک ماه قبل تقریبا هیچ‌کس این کار را نمی‌کرد. رشد آن لحظه‌به‌لحظه است. و بله، اگر حس می‌کنید نویسنده خیلی هیجان‌زده است، درست فکر می‌کنید—او هم یک توسعه‌دهنده است، هم یک گیمر، و هر دو گروه از این انقلاب سود می‌برند.
داستان‌هایی از GDC و الهام گرفتن از بازی‌سازها
نویسنده این مقاله هر سال به کنفرانس Game Developers Conference (GDC) می‌رفته است—نه برای ساخت بازی، بلکه برای گفتگو با بازی‌سازها. بخش Indie Games همیشه پر بود از آدم‌های خلاق، الهام‌گرفته، و عاشق ساختن چیزهایی که شادی به دیگران هدیه می‌دهد. وایب‌کدینگ، اکنون همین حس را به میلیون‌ها نفر منتقل کرده است.
چطور خودتان وایب‌کدینگ را شروع کنید؟
اگر بعد از خواندن این مقاله شما هم علاقه‌مند شدید، تنها نیستید. خوشبختانه، یادگیری وایب‌کدینگ ساده و سریع است. آموزش‌های رایگان زیادی وجود دارد، اما یکی از بهترین‌ها توسط Matthew Berman در یوتیوب منتشر شده است.
او به‌صورت گام‌به‌گام، ساخت یک بازی استراتژی (سبک محبوب نویسنده) را از صفر آموزش می‌دهد—و مهم‌تر اینکه هیچ پیش‌نیاز برنامه‌نویسی لازم نیست.
پروژه جدید: وب‌سایت VibeCoding.games
نویسنده در پایان اعلام می‌کند که آن‌قدر از آنچه در تقاطع وایب‌کدینگ و گیمینگ در حال وقوع است هیجان‌زده شده که یک وبلاگ جدید با آدرس VibeCoding.games راه‌اندازی کرده. هدف این وبلاگ: معرفی بازی‌هایی است که توسط وایب‌کدرها ساخته شده‌اند و ارائه منابع آموزشی برای دیگران.
او قول می‌دهد که هیچ‌وقت از سازنده‌ای پولی برای انتشار بازی‌اش نمی‌گیرد. اگر شما هم بازی‌ای ساخته‌اید که به مردم شادی می‌بخشد، کافی است با او تماس بگیرید.
دنیای در حال تغییر بازی‌های کامپیوتری
تحولی عظیم در حال وقوع است. وایب‌کدینگ در حال بازتعریف مسیر بازی‌سازی است. از مسیرهای تحصیلی طولانی و پرهزینه، به ایده‌هایی که فقط با یک جرقه‌ی ذهنی و چند خط کد، به واقعیت تبدیل می‌شوند.
پس اگر تا الان فکر می‌کردید بازی‌سازی فقط کار متخصصان حرفه‌ای است، وقت آن رسیده که دوباره فکر کنید. چه بسا شما نفر بعدی باشید که با یک بازی ساده اما خلاقانه، هزاران دلار درآمد کسب می‌کنید و دنیا را سرگرم می‌کنید.