لینوکس یکی از محبوب‌ترین سیستم‌عامل‌های متن‌باز در جهان است که به دلیل امنیت بالا، انعطاف‌پذیری و قابلیت‌های سفارشی‌سازی، همواره مورد توجه توسعه‌دهندگان و کاربران حرفه‌ای قرار دارد. در سال‌های اخیر، این سیستم‌عامل با پیشرفت‌های چشمگیری همراه بوده است که تجربه‌ی کار با آن را برای کاربران ساده‌تر و ایمن‌تر کرده است. در این مقاله، آخرین تغییرات تا سال 2025 را بررسی می‌کنیم.

1- به‌روزرسانی‌های هسته لینوکس (Kernel)

هسته لینوکس قلب این سیستم‌عامل است و هر تغییر در آن تأثیر مستقیمی بر عملکرد و امنیت کلی سیستم دارد. آخرین نسخه پایدار این هسته، نسخه 6.16 است که در ژوئیه 2025 منتشر شد. این نسخه شامل ویژگی‌های جدیدی مانند پشتیبانی بهتر از سخت‌افزارهای نوین، بهبود عملکرد و ارتقای امنیت است.

ویژگی‌های کلیدی در نسخه‌های 6.15 و 6.16:

  • در 6.15، درایور جدید NOVA نوشته‌شده با Rust برای بهبود عملکرد exFAT و افزودن API جدید fanotify برای مونیتورینگ زمان واقعی فایل‌سیستم مشاهده می‌شود. همچنین پشتیبانی بهبود یافته از سخت‌افزارهایی مانند Apple Touch Bar، Samsung Galaxy Book و Apple M1 وجود دارد.
  • هسته 6.16 ویژگی‌های پیشرفته‌ای در حوزه امنیت محاسباتی محرمانه ارائه می‌دهد، از جمله پشتیبانی از AMD SEV vTPM برای محافظت سخت‌افزاری در محیط‌های ابری .
  • راهنمای کامل نصب Ubuntu روی USB

2- بهبودهای امنیتی در لینوکس

امنیت همواره یکی از اولویت‌های توسعه‌دهندگان لینوکس بوده است. در نسخه‌های اخیر، امکانات امنیتی پیشرفته‌تری برای جلوگیری از نفوذ و حفظ حریم خصوصی کاربران اضافه شده است. به‌طور خاص، فناوری‌های مرتبط با محاسبات محرمانه (Confidential Computing) اهمیت زیادی پیدا کرده‌اند.

  • پشتیبانی SEV-SNP در هسته 6.11:
    در نسخه‌ی Linux 6.11، پشتیبانی از AMD SEV-SNP برای اجرای سیستم‌عامل مهمان در محیط‌های مجازی با امنیت بالا افزوده شد.

  • پیشرفت‌های امنیتی بیشتر در 6.16:
    افزوده شدن قابلیت vTPM در هسته‌ی 6.16، امکان استفاده از تایید اعتبار (attestation) سخت‌افزاری را در محیط‌های مجازی فراهم می‌کند و امنیت زیرساختی را به سطح دیگری می‌برد .

  • بهبود سیستم کنترل دسترسی و رفع سریع‌تر آسیب‌پذیری‌ها.

3- به‌روزرسانی‌های مربوط به محیط‌های دسکتاپ (Desktop Environments)

محیط‌های دسکتاپ در لینوکس نقش مهمی در تجربه کاربری دارند. در سال 2024، نسخه KDE Plasma 6 عرضه شد که بهبودهای چشمگیری در طراحی، سرعت و قابلیت‌های گرافیکی داشت. این نسخه به‌طور پیش‌فرض از Wayland استفاده می‌کند که عملکرد روان‌تر و امنیت بهتری نسبت به X11 دارد.

  • KDE Plasma 6:
    نسل جدید محیط دسکتاپ KDE، یعنی KDE Plasma 6، در فوریه 2024 منتشر شد و ویژگی‌هایی همچون استفاده پیش‌فرض از Wayland، پوسته‌ی صوتی جدید، جلوه‌های 3D و قابلیت شخصی‌سازی گسترش‌یافته را ارائه می‌دهد.

  • توزیع KDE neon به‌روز:
    نسخه‌ی User Edition توزیع KDE neon مبتنی بر Ubuntu 24.04 و Plasma 6 در 5 ژوئن 2025 منتشر شد و امکان استفاده از جدیدترین فناوری‌های KDE را فراهم می‌کند .

4- بهبود کارایی و سازگاری با سخت‌افزارهای جدید

با گسترش معماری‌های جدید مانند ARM و پردازنده‌های مدرن Intel و AMD، لینوکس نیز همواره قابلیت‌های خود را برای پشتیبانی از این سخت‌افزارها ارتقا می‌دهد. در نسخه‌های اخیر، پشتیبانی از پردازنده‌های نسل آینده Intel Nova Lake و کارت‌های گرافیک جدید NVIDIA و AMD بهبود یافته است.

پشتیبانی از پردازنده‌های Intel Nova Lake:

  • در هسته‌ی لینوکس ویژگی‌هایی برای شناسایی CPUهای سری Nova Lake به عنوان Family 18 افزوده شده‌اند. این نسخه‌ها شامل پشتیبانی از مدل‌های مختلف این پردازنده‌ها هستند و آماده برای عرضه در اواخر 2026 می‌باشند

5- نسخه‌های LTS و پشتیبانی بلندمدت

نسخه‌های LTS (پشتیبانی بلندمدت) لینوکس همچنان برای کاربرانی که به ثبات نیاز دارند، بهترین گزینه هستند. در حال حاضر نسخه‌های 6.12 و 6.6 به‌عنوان نسخه‌های LTS پشتیبانی می‌شوند که تا سال‌های 2026 و 2027 به‌روزرسانی امنیتی دریافت خواهند کرد.

نتیجه‌گیری

به‌روزرسانی‌های جدید لینوکس در سال 2025 تمرکز ویژه‌ای بر بهبود امنیت، پشتیبانی از سخت‌افزارهای جدید، و ارتقای تجربه کاربری داشته‌اند. این تغییرات باعث شده لینوکس بیش از پیش به‌عنوان یک سیستم‌عامل قدرتمند و منعطف برای کاربران حرفه‌ای و سازمان‌ها مطرح شود.

Leave a comment

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *