دو کارت گرافیک 16 گیگابایتی، یک انتخاب سخت! این دو رقیب سرسخت از شرکت‌های AMD و Nvidia کاربران علاقمند به بازی در رزولوشن‌های 1080p و 1440p را به چالشی سخت برای انتخاب میان عملکرد خام و ارزش خرید بهتر دعوت می‌کنند. اما در نهایت کدام کارت برنده است؟ در این مقاله، جزئیات را موشکافانه بررسی می‌کنیم.
مشخصات فنی: نبرد هسته‌های گرافیکی
پیش از آنکه وارد بررسی مشخصات این دو کارت گرافیک شویم، لازم است بدانید که مقایسه مستقیم همه جوانب یک کارت AMD با یک کارت Nvidia تنها بر اساس مشخصات عددی، کار دقیقی نیست. چرا؟
در دنیای پردازنده‌های گرافیکی، اصطلاحاتی مانند Shader، TMU (واحدهای نگاشت بافت) و ROP (واحدهای عملیاتی پیکسلی) رایج هستند. اما عملکرد این اجزا و معنای دقیق آن‌ها می‌تواند در کارت‌های مختلف کاملاً متفاوت باشد. به عنوان مثال، تعداد شیدرها یا TMUها در یک کارت ممکن است بیشتر از یک کارت دیگر باشد، اما این به تنهایی به معنای عملکرد بهتر نیست، زیرا معماری و بهینه‌سازی‌های خاص هر شرکت نیز تأثیر زیادی بر کارایی کلی دارند.
علاوه بر این، عوامل دیگری مانند مدیریت دما، مصرف انرژی، و بهینه‌سازی درایورها نیز می‌توانند بر عملکرد کارت‌ها تأثیر بگذارند. به همین دلیل، برای ارزیابی درست عملکرد کارت‌های گرافیک، بهتر است به بررسی‌های عملی و بنچمارک‌های واقعی توجه کنیم تا بتوانیم تصویری دقیق‌تر از قابلیت‌های آن‌ها به دست آوریم.
هرچند این اجزا در هر دو برند نقش مشابهی ایفا می‌کنند، نحوه عملکرد آن‌ها، قابلیت‌های پشتیبانی‌شده و نحوه تعامل با دیگر بخش‌ها در معماری‌های مختلف می‌تواند کاملاً متفاوت باشد—حتی در بین دو نسل از یک برند. به عنوان مثال، یک کارت گرافیک AMD از نسل جدید ممکن است بهبودهای قابل توجهی در پردازش موازی و کارایی انرژی داشته باشد که در نسل قبلی آن وجود نداشت. همین‌طور، کارت‌های Nvidia نیز ممکن است با معرفی ویژگی‌های جدیدی مانند Ray Tracing و DLSS (Deep Learning Super Sampling) عملکرد بهتری در بازی‌های مدرن ارائه دهند.
این تفاوت‌ها می‌تواند تأثیر زیادی بر تجربه کاربری داشته باشد. بنابراین، هنگام مقایسه کارت‌های گرافیک، مهم است که نه تنها به مشخصات عددی نگاه کنیم بلکه به عملکرد واقعی در شرایط مختلف و همچنین قابلیت‌های خاص هر کارت توجه کنیم. به این ترتیب، می‌توانیم انتخاب بهتری برای نیازهای خود داشته باشیم و از مزایای هر برند و نسل به‌خوبی بهره‌برداری کنیم.
با این حال، برخی اجزا همچنان قابل مقایسه هستند: حافظه‌ی استفاده‌شده، پورت‌ها، کانکتورهای برق و حتی سیستم خنک‌کننده (تا حدی). جدول زیر، مشخصات نسخه مرجع (Reference) هر دو کارت را نشان می‌دهد، هرچند مدل‌هایی که تست شده‌اند (از Sapphire و PNY) کمی تفاوت فرکانسی دارند.
| مشخصه | AMD Radeon RX 9060 XT | Nvidia GeForce RTX 5060 Ti |
|---|---|---|
| معماری | RDNA 4 | Blackwell |
| تاریخ عرضه | ژوئن ۲۰۲۵ | آوریل ۲۰۲۵ |
| فرآیند ساخت و ابعاد تراشه | TSMC N4P 4nm / 199mm² | TSMC 4N 4nm / اعلام نشده |
| تعداد ترانزیستور | ۲۹.۷ میلیارد | اعلام نشده |
| تعداد هسته پردازشی | ۲٬۰۴۸ پردازنده استریم | ۴٬۶۰۸ هسته CUDA |
| واحدهای نگاشت بافت (TMUs) | ۱۲۸ | ۱۴۴ |
| واحدهای رندر (ROPs) | ۶۴ | ۴۸ |
| هسته‌های رهگیری پرتو | ۳۲ | ۳۶ |
| فرکانس پایه پردازنده گرافیکی | ۲٬۵۳۰ مگاهرتز | ۲٬۱۱۰ مگاهرتز |
| فرکانس بوست پردازنده | ۳٬۱۳۰ مگاهرتز | ۲٬۵۷۰ مگاهرتز |
| حافظه گرافیکی | ۱۶ گیگابایت GDDR6 | ۱۶ گیگابایت GDDR7 |
| رابط/پهنای باند حافظه | ۱۲۸ بیت / ۳۲۰ گیگابایت برثانیه | ۱۲۸ بیت / ۴۴۸ گیگابایت برثانیه |
| توان مصرفی تخمینی | ۱۷۰ وات | ۱۸۰ وات |
| قیمت پیشنهادی | ۳۴۹ دلار | ۴۲۹ دلار |
با وجود اینکه مقایسه 1 به 1 ممکن نیست، همچنان نگاهی به مشخصات عددی جذاب است. بر اساس جدول، کارت Nvidia GeForce RTX 5060 Ti در اکثر بخش‌ها منابع عددی بیشتری دارد، تنها مزیت کارت AMD تعداد ROP بالاتر آن است.
نکته مهم دیگر این است که AMD، کارت RX 9060 XT را در فرکانس پایه و بوست، بالاتر از رقیبش از Nvidia تنظیم کرده است. این کار باعث می‌شود تا کمبود در تعداد Shaders تا حدی جبران شود.
هر دو کارت دارای رابط حافظه 128 بیتی با 16 گیگابایت رم هستند، اما نوع حافظه و سرعت آن‌ها متفاوت است. AMD از حافظه GDDR6 با سرعت 20 گیگابیت بر ثانیه استفاده کرده، در حالی که Nvidia از GDDR7 با سرعت 28 گیگابیت بر ثانیه بهره می‌برد.
این تفاوت باعث ایجاد اختلاف محسوسی در پهنای باند می‌شود:
- AMD Radeon RX 9060 XT دارای پهنای باند 320GB/s
- Nvidia GeForce RTX 5060 Ti دارای پهنای باند 448GB/s (حدود 40٪ بیشتر)
- برنده این بخش: مساوی (به دلیل تفاوت مفهومی در مشخصات)
عملکرد هوش مصنوعی (AI Benchmarks)
عملکرد در وظایف مرتبط با هوش مصنوعی به یک فاکتور مهم در کارت گرافیک تبدیل شده است. و در حال حاضر، تراشه‌های Nvidia در این زمینه برتری مطلق دارند.
در تست معروف UL Procyon AI (تولید متن با مدل‌های زبانی بزرگ)، کارت RTX 5060 Ti اختلاف محسوسی نسبت به RX 9060 XT دارد. کارت AMD در این آزمون‌ها بهینه‌سازی نشده و به‌وضوح شکست می‌خورد.
- برنده این بخش: Nvidia GeForce RTX 5060 Ti
آزمون‌های تولید محتوا
در نرم‌افزارهای تولید محتوا، مثل Adobe Premiere Pro یا Photoshop، کارت‌های Nvidia معمولاً عملکرد بهتری دارند. در این مورد هم کارت RTX 5060 Ti عملکرد بهتری از خود نشان داد.
هرچند در تست‌های Adobe، کارت AMD توانست اختلاف را کاهش دهد، اما در نرم‌افزارهای سه‌بعدی مانند Blender شکست سختی خورد. اگر حتی گهگاه از Blender استفاده می‌کنید، بهتر است به سراغ Nvidia بروید.
- برنده این بخش: Nvidia GeForce RTX 5060 Ti
عملکرد در بازی‌ها (Gaming Tests)
اینجاست که AMD با کارت RX 9060 XT دوباره وارد رقابت می‌شود. در بازی Returnal، کارت Nvidia حدود 22٪ سریع‌تر در 1080p و 19٪ سریع‌تر در رزولوشن‌های بالاتر بود.
اما در F1 2024 شرایط متفاوت بود. در رزولوشن 1440p و 4K هر دو کارت عملکرد تقریباً یکسانی داشتند و فقط در 1080p کارت Nvidia حدود 5٪ جلوتر بود.
در بازی Total War: Three Kingdoms، کارت Nvidia برتری قابل توجهی داشت—از 20٪ در 1080p تا 27٪ در رزولوشن‌های بالا. در Shadow of the Tomb Raider نیز همین روند تکرار شد.
- برنده این بخش: Nvidia GeForce RTX 5060 Ti
مصرف برق و دما
در تست‌هایی که با دستگاه Kill-A-Watt انجام شد، هر دو کارت مصرف برق مشابهی در هنگام اجرای Blender داشتند. در بازی‌ها، کارت Nvidia کمی بیشتر انرژی مصرف می‌کرد، اما نه به‌طرز قابل توجه.
جالب اینجاست که با وجود مصرف مشابه، کارت AMD در دما عملکرد بهتری داشت. به نظر می‌رسد طراحی سیستم خنک‌کننده AMD مؤثرتر از رقیبش بوده است.
- برنده این بخش: AMD Radeon RX 9060 XT
قیمت و ارزش خرید (Value for Money)
تا اینجای کار، به نظر می‌رسد Nvidia در بیشتر زمینه‌ها برنده است. اما بگذارید قیمت را در نظر بگیریم:
- RTX 5060 Ti 16GB: قیمت پایه 429 دلار
- RX 9060 XT 16GB: قیمت پایه 349 دلار
یعنی کارت Nvidia حدود 23٪ گران‌تر است.
اگر به نتایج گیمینگ نگاه کنیم، RTX در اکثر مواقع حدود 18٪ عملکرد بهتر ارائه می‌دهد. یعنی شما دارید 23٪ بیشتر هزینه می‌کنید تا 18٪ عملکرد بهتر بگیرید.
اگر استفاده شما از کارت گرافیک بیشتر برای بازی باشد و نیازی به قابلیت‌های هوش مصنوعی یا تولید محتوا نداشته باشید، کارت AMD در واقع ارزش خرید بیشتری دارد.
- برنده این بخش: AMD Radeon RX 9060 XT
نتیجه‌گیری نهایی: کدام کارت مناسب شماست؟
اگر دنبال بیشترین قدرت خام در زمینه‌های متنوعی مثل هوش مصنوعی، تولید محتوا و بازی هستید و مشکلی با پرداخت مبلغ بیشتر ندارید، Nvidia GeForce RTX 5060 Ti انتخاب مطمئن‌تری است.
اما اگر بودجه‌تان محدود است و تمرکز اصلی‌تان روی بازی است—به‌ویژه در رزولوشن 1440p یا حتی 1080p—و می‌خواهید ارزش خرید بالاتری دریافت کنید، AMD Radeon RX 9060 XT انتخاب بسیار منطقی‌تری خواهد بود.
در یک جمله:
- برای همه‌چیز (به‌جز قیمت): RTX 5060 Ti
- برای ارزش خرید و گیمینگ اقتصادی: RX 9060 XT