مدتی است که انتخاب نوع هارد دیسک به عهده‌ی کاربران است و دیگر آن اجبار سابق در این امر وجود ندارد. در این مطلب ما به معرفی و مقایسه‌ی این دو نوع هارد پرداخته و شما را در انتخابتان یاری می‌کنیم.
همانطور که می‌دانید اطلاعات هارد برخلاف RAM پاک‌نشده و با روشن‌خاموش کردن سیستم پابرجا می‌ماند. SSD نیز همانند دیگر هاردها عمل می‌کند، اما با این تفاوت که اطلاعات در آن درون چیپ‌های حافظه‌ی به هم متصل ذخیره می‌شود و بدین ترتیب بدون نیاز به پاور نیز فایل‌ها در آن حفظ می‌شوند. این چیپ‌ها از موارد استفاده شده درون USB متفاوت بوده و امن‌تر و سریع‌تر هستند و بنابراین قیمت بالاتری نیز دارند.دیسک SSD از HDD کوچک‌تر است و به سازندگان آزادی عمل بیشتری در تهیه‌ی سیستم خود می‌دهد و حتی قابلیت اتصال مستقیم به مادربورد را نیز دارند.
قبل از خواندن ادامه‌ی مطلب توجه داشته باشید که علی‌رغم تمرکز ما بر روی هاردهای داخلی، امروزه دیسک SSD ها به هاردهای خارجی نیز راه یافته‌اند و تقریبا تمامی مطالب برای هر دو نوع هارد صدق می‌کنند.
تاریخچه‌ی SSD و HDD
هارد قدمت بالایی دارد؛ به طوری که تصاویری از هارد IBM 650 RAMAC در سال ۱۹۵۶ موجود است که با ظرفیت ۳٫۷۵ مگابایت، حجمی معادل دو یخچال داشت و تا سال ۱۹۶۹ نیز استفاده می‌شد.
هاردهای کامپیوتر خانگی در دهه‌ی ۸۰ میلادی پا به عرصه گذاشتند و کابل‌های آن‌ها در تمامی سال‌ها ضمن تغییرات فراوان، درنهایت نقش متصل کردن هارد به مادربورد را بازی می‌کردند. امروزه بیشتر هاردهای ۲٫۵ و ۳٫۵ اینچی از رابط SATA استفاده می‌کنند و فقط برخی دیسک‌های SSD سریع‌تر هستند که از رابط سریع‌تر PCIe بهره می‌برند. در زمینه‌ی حجم نیز مشخصا هاردها پیشرفت چشم‌گیری داشته‌اند؛ به طوری که هاردهای ۲٫۵ اینچی تا ۴ترابایت و هاردهای ۳٫۵ اینچی تا ۱۰ترابایت را ساپورت می‌کنند.
حافظه‌ی دیسک SSD تاریخچه‌ی کوتاه‌تری دارد. همواره کارشناسان به دنبال نوعی حافظه بودند که نیازی به اتصال همیشگی به پاور نداشته‌باشد. برخی از راه‌حل‌های ارائه شده نظیر تکنولوژی Bubble Flashing در دهه‌ی ۷۰ و ۸۰ میلادی منقرض شدند و درعوض برخی ایده‌ها نظیر USB به موفقیت رسیدند. اولین دیسک SSD واقعی در سال ۲۰۰۷ و در لپتاپ OLPC XO-1 به بازار آمد و حجمی معادل ۱ گیگابایت داشت. سپس این Asus بود که در سری Eee PC 700 خود از SSD دو گیگاباتی بهره برد و به این شکل بود که این تکنولوژی به تدریج پیشرفت کرد و سرانجام به حجم ۲٫۵ اینچی رسید. این حجم به معنای امکان‌پذیری جایگزینی آسان دیسک HDD توسط دیسک SSD بود و راه‌های جدیدی را برای این نوع حافظه باز کرد. امروزه SSDهای ۲٫۵ اینچی تا حجمی معادل ۴ترابایت را ساپورت می‌کنند و البته بد نیست بدانید که شرکت Seagate مدلی با ظرفیت ۶۰ترابایت مخصوص سرورها عرضه کرده‌است.
مزایا و معایب
هر دو نوع حافظه هدف یکسانی را دنبال می‌کنند و به همین دلیل بهتر است که مقایسه‌ی دقیق‌تری از آن‌ها داشته باشیم.
قیمت: دیسک SSD هزینه‌ی بسیار بیشتری دارد؛ به طوری که یک HDD با حجم ۱ ترابایت قیمتی معادل ۴۰ الی ۵۰ دلار دارد و برای دیسک SSD با همین ظرفیت، باید ۲۵۰ دلار هزینه کرد.
ظرفیت حداکثر و میانگین: SSDها حداکثر حجمی تا ۴ترابایت دارند اما به طور معمول(در قیمت‌های متناسب) در سیستم‌ها بنا به استفاده به ۵۰۰گیگابایت الی ۱ترابایت فضا نیاز است که تامین این حجم برای دیسک HDD راحت است ولی با آن قیمت تنها امکان استفاده از SSD با حجم ۱۲۸ گیگابایت وجود دارد.
سرعت: بزرگترین مزیت SSD همین زمینه است و معمولا بوت شدن این هارد تنها چند ثانیه زمان می‌برد.
فرگمنت: بهترین عملکرد HDD برای فایل‌های بزرگیست که در قطعات متوالی قرار گرفته‌اند(به علت سیستم چرخشی آن)؛ اما با ادامه‌ی فعالیت، فایل‌ها پراکنده می‌شوند و سرعت پایین می‌آید. اما از طرف دیگر SSD به این شکل کار نمی‌کند و بنابراین فرگمنت برای آن بی‌معنا بوده و سرعت بالاتری دارد.
دوام: دیسک SSD برخلاف HDD چرخشی نیست و بنابراین فایل‌ها در آن امنیت بیشتری دارند. HDD هنگام روشن بودن سیستم دو انتهای خواندن و نوشتن فایل را از هم دور نگه نمی‌دارد و بنابراین هر ضربه‌ای می‌تواند آسیبی جدی به آن وارد کند.
در دسترس بودن:دیسک HDD به واسطه‌ی قیمت بهتر و قدیمی‌تر بودن، بیشتر در دسترس است؛ اما امروزه دیسک SSD بی‌وقفه در حال جذب مشتری‌های بیشتر و کم کردن فاصله است.
پیشرفت: HDD به دلیل سیستم چرخشی خود، در حداقل اندازه محدودیت دارد. اما SSD چنین محدودیتی نداشته و می‌تواند کماکان پیشرفت کند.
صدا: تقریبا همه‌ی HDDها تا حدی صدا تولید می‌کنند و بنابراین در این زمینه نیز SSD برنده است چراکه هیچ صدایی از آن خارج نمی‌شود.
پاور:دیسک SSD انرژی را برای صدا و نوسانات هدر نمی‌دهد و بنابراین انتخاب به صرفه‌تری است.
عمر: دیسک SSD با سرعت بسیار پایینی می‌تواند از کار بیافتد که البته به لطف تکنولوژی TRIM این امر به قدری طول می‌کشد که کاربر قبل از آن خود سیستمش را عوض کرده‌است. البته این دائمی نبودن برای HDD هم صدق می‌کند؛ اما در کل به ندرت پیش می‌آید که HDD یا SSD به چنین سرنوشتی دچار شود.
مقایسه‌ی کلی: HDD در زمینه‌ی قیمت، ظرفیت و در دسترس بودن موفق‌تر است و در دیگر موارد SSD گوی سبقت را ربوده‌است. اگر مسئله‌ی قیمت و گنجایش نبود، SSD بدون هیچ شکلی برنده‌ی قطعی این رقابت می‌بود.
استفاده‌ی شما چیست؟
در این بخش به مقایسه‌ی این دو نوع حافظه بسته به نوع استفاده می‌پردازیم.
موارد استفاده‌ی دیسک HDD
- دانلود و پخش فایل‌های مالتی‌مدیا
- بودجه‌ی محدود
- مهندسان و طراحان گرافیک
- استفاده‌ی معمولی
موارد استفاده‌ی دیسک SS
- افرادی که امکان ضربه خوردن کامپیوترشان بالا است
- مشتاقان سرعت
- مهندسان و طراحان گرافیک: در اصل بهتر است این گروه را در میان استفاده‌کنندگان از ترکیب این دو نوع حافظه قرار داد.
- موزیسین‌ها و مهندسان صدا
ترکیب دو حافظه
این‌گونه سیستم‌ها برای افرادی که امکان ضربه خوردن کامپیوترشان بالا است بسیار مناسب است، چرا که هم سرعت و هم ظرفیت را تامین می‌کند. در این گونه دستگاه‌ها، سیستم‌عامل و برخی نرم‌افزارها بر روی دیسک SSD نصب شده و از دیسک HDD برای دیگر فایل‌ها استفاده می‌شود. البته باید به حجم SSD دقت کرد چرا که مثلا سیستم‌عامل ویندوز فضای زیادی را اشغال کرده و بهتر است که جا برای دیگر نرم‌افزارها و فایل‌ها نیز بماند؛ چرا که برخی از آن‌ها حتما باید در محل نصب ویندوز قرار بگیرند. به عقیده‌ی ما حداقل ظرفیت ۱۲۸ گیگابایت برای دیسک SSD باید در نظر گرفته شود و همچنین به فضای فیزیکی درون کیس دقت شود تا جا برای همه‌ی اجزا به اندازه‌ی کافی موجود باشد.
حال بد نیست که از تکنولوژی SRT و نیز Fusion Drive اپل هم یاد کنیم که از SSD به صورت مخفی و به عنوان یک حافظه‌ی کش استفاده می‌کنند. این SSD توسط کاربر قابل دسترسی نیست اما در پشت پرده سرعت سیستم و نرم‌افزار را بالا می‌برد. تکنولوژی SRT به یک SSD واقعی نیاز دارد که البته ضرورتی نیست که حجمی بالای ۱۶ گیگابایت داشته‌باشد چراکه سیستم‌عامل دیگر بر روی آن نصب نمی‌شود. البته باید به مسئله‌ی محل اشغال‌شده نیز توجه کرد و درنظر داشت که سیستم مورد نظر باید به صورت فیزیکی نیز از این حالت پشتیبانی کند(برای مثال تکنولوژی Fusion Drive فقط برای Mac قابل دسترسی است).
سخن آخر
هنوز مشخص نیست که SSD می‌تواند به صورت کامل جای دیسک HDD را بگیرد یا خیر. علی‌رغم قیمت رو به کاهش این نوع حافظه، SSD همچنان به قدری گران است که نمی‌توان بر روی هر سیستمی به صورت کامل از آن بهره برد. سرویس ذخیره‌سازی ابری نیز هنوز جا برای پیشرفت دارد و علاوه بر پولی بودن، در همه‌جا قابل دسترسی نیست. در این لحظه تنها می‌توان صبر کرد و دید که در آینده در این عرصه چه تغییراتی رخ خواهد داد.