در کارهای روزمره خود، به طور مکرر از کلمه‌ای استفاده می‌کنید که ممکن است دقیقا ندانید معنی پروکسی چیست و چگونه کار می‌کند. کاربردهای آن به چه صورت است و انواع آن را نشناسید. رهایی از محدودیت‌های جغرافیایی توسط پروکسی شاید مهمترین کاربرد آن در ایران به نظر بیاید. پس با ما همراه باشید تا در این مقاله شما را با این مبحث بیشتر آشنا کنیم.
پروکسی چیست؟
در تعریفی ساده، می‌توان اینطور گفت که در یک شبکه، به سرور واسط میان دو دستگاه پروکسی (proxy) گفته می‌شود. این واژه در لغت به معنای نماینده است. در دنیای کامپیوتری و فناوری اطلاعات پروکسی‌ها چنین وظیفه‌ای را بر عهده دارند و مانند یک نماینده، واسطه‌ای میان دستگاه شما (کامپیوتر، تلویزیون، تبلت یا گوشی) و شبکه هستند. پروکسی‌ها سرور یا روتر هستند که مثل یک دروازه عمل می‌کنند و در بحث امنیت شبکه، یکی از مهمترین ارکان اصلی به شمار می‌آیند.
حال اگر بخواهیم دقیق‌تر توضیح دهیم، لازم است که بدانید هر دستگاهی که به شبکه متصل می‌شود نیاز به یک آدرس دارد. در مثالی ساده، زمانی که بسته یا نامه به مقصد مهمی می‌رسد برای بررسی محتویات آن فرایندی طی می‌شود تا اطمینان پیدا کنید که تهدیدی در آن وجود ندارد. در این صورت، محلی که در آن جا بسته بررسی می‌شود، مشابه یک پروکسی است و همچون یک دروازه اجازه عبور نامه عمل می‌کند.
کاربردهای پروکسی
پروکسی کاربردهای مختلفی دارد. اما مهمترین کاربرد پروکسی وقتی است که می‌خواهید به یک وب‌سایت یا اپلیکیشن دسترسی داشته باشید و اجازه ورود به آن را از آی‌پی و آدرس دستگاه خود ندارید. در این صورت می‌توانید به کمک پروکسی فیلترینگ را دور بزنید و از اپ یا سایت مورد نظرتان استفاده کنید. رفع محدودیت و فایروال‌ها از کارهای موردعلاقه افرادی است که برای تحصیل و کار لازم می‌دانند تا مرزها را پشت سر بگذارند تا بتوانند با تمام دنیا در ارتباط باشند. علاوه بر این برای مخفی کردن برخی از اطلاعات نیز به کار می‌رود. همچنین در مبحث امنیت شبکه جایگاه ویژه‌ای دارد. به همین خاطر بیشتر سازمان‌ها و شرکت‌ها برای افزایش امنیت شبکه و نتورک خود، پروکسی تهیه می‌کنند که شامل موارد زیر می‌شود:
- نظارت بر ترافیک ورودی شبکه در دروازه‌ای جداگانه و اعمال پروتکل‌های امنیتی
- کنترل ترافیک خروجی برای جلوگیری از انتشار اطلاعات و نفوذ غیرمجاز
- جلوگیری از آفلاین شدن شبکه با کنترل حجم ترافیک
مانیتورینگ شبکه یکی از کاربردهای اصلی پراکسی به شمار می‌رود. به طوری که در زمان شناسایی و تشخیص تهدید می‌توان اقدامات لازم را در میزبان انجام داد و از ورود خطر به شبکه اصلی جلوگیری کرد. همچنین هر شبکه می‌تواند به تعداد محدودی از کاربران در یک لحظه خدمات ارائه کند. برای اینکه سیستم از کار نیفتد و با قطعی شبکه مواجه نشویم، می‌توانیم فیلتر‌های برای تعداد ورودی تعیین در میزبان‌ها و یا با متعادل‌سازی بار از آفلاین شدن شبکه جلوگیری کنیم. اتوماسیون کردن پردازش آنلاین از دیگر کاربردهای پروکسی است. در نظر بگیرید که یک شرکت هواپیمایی که قصد تعیین خودکار قیمت پروازها را دارد و باید امنیت داده‌های خود را در مواجه با هکرها تضمین کند. در این صورت نیاز است که از یک شبکه پروکسی برای خودکارسازی این فرایند استفاده شود.
ساخت اکانت‌های متعدد به کمک پروکسی نیز از کارهایی است که معمولا آژانس‌های دیجیتال مارکتینگ و افرادی که در زمینه سئو در حال فعالیت هستند، برای جمع‌آوری داده‌های متنوع انجام می‌دهند. آنها از این روش می‌توانند به صورت رایگان از خدمات سرویس‌های مختلف، بهره‌مند شوند.
همانطور که در این مقاله به کاربردهای مختلف پروکسی اشاره کردیم، یکی از دلایلی که معمولا نمی‌توانید وارد یک سایت شوید و مطالب آن را بخوانید و یا محصولاتش را ببینید، فیلتر بودن وب‌سایت‌ها در برخی از مناطق جغرافیایی و کشورها است. به طوری که آی‌پی موقعیت جغرافیایی شما توسط سرورهای سایت شناسایی شده و در صورت وجود هرگونه مغایرت، مسدود می‌شود. در این مواقع راه حل، استفاده از یک پروکسی است. علاوه بر این، با وجود تمام مزایایی که اینترنت دارد، اما باید به خاطر مسئله حفاظت از حریم خصوصی، هنوز هم دغدغه و چالش‌های بسیار وجود دارد. محافظت از حریم خصوصی و افزایش امنیت یکی از مهمترین موضوع‌هایی است که در این رابطه به آن می‌پردازیم. در مقاله‌ای دیگر انواع پروکسی را خواهیم شناخت.